บทบาทของสังกะสีต่อมะนาว
สังกะสี (Zn) เป็นธาตุอาหารรองที่มีบทบาทสำคัญต่อมะนาว แม้ต้องการในปริมาณน้อย แต่ถ้าขาดจะกระทบต่อการเจริญเติบโต การติดดอก และคุณภาพผลอย่างชัดเจน
1. บทบาทหลักของสังกะสีต่อมะนาว
1) ช่วยสร้างเอนไซม์และโปรตีน
• Zn เป็นส่วนประกอบของเอนไซม์หลายชนิดที่ควบคุมปฏิกิริยาทางชีวเคมี เช่น การสังเคราะห์กรดอะมิโน และโปรตีน
2) เกี่ยวข้องกับการสร้างฮอร์โมนพืช (Auxin)
• Zn ช่วยในการสังเคราะห์อินโดลอะซีติกแอซิด (IAA) ซึ่งควบคุมการยืดตัวของเซลล์
• ถ้าขาด Zn → ยอดอ่อนจะแคระ กิ่งสั้น ใบเล็กผิดปกติ
3) ช่วยในกระบวนการสังเคราะห์แสง
• เป็นตัวกระตุ้นเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการสร้างคลอโรฟิลล์
• ช่วยให้ใบมะนาวเขียวเข้มและสังเคราะห์น้ำตาลได้ดี
4) กระตุ้นการสร้างและสะสมแป้ง-น้ำตาลในผล
• ส่งผลต่อรสชาติ ความหอม และน้ำหนักผล
5) เพิ่มความทนทานต่อสภาพแวดล้อม
• Zn ช่วยให้พืชทนต่อความร้อนจัดและความเครียดจากสิ่งแวดล้อม
2. อาการขาดสังกะสีในมะนาว
• ใบอ่อนมีขนาดเล็ก เรียกว่า “ใบกว้างเล็ก” (little leaf)
• ใบอ่อนซีด เหลืองระหว่างเส้นใบ แต่เส้นใบยังเขียว (interveinal chlorosis)
• กิ่งแคระ ทรงพุ่มโปร่ง
• ดอกและผลลดลง ผลมีขนาดเล็ก
ในมะนาว อาการมักเริ่มที่ ใบอ่อนก่อน เพราะ Zn เป็นธาตุที่เคลื่อนย้ายในพืชได้จำกัด
3. การแก้ไขและป้องกัน
• พ่นทางใบ: ใช้ซิงค์ซัลเฟต (ZnSO₄) 200–400 ppm หรือคีเลตสังกะสี (Zn-EDTA) ช่วงแตกใบอ่อน
• ปรับ pH ดิน: pH สูงเกิน 7.5 จะทำให้ Zn ละลายได้น้อย ควรรักษา pH ที่ 6–6.5
• ใส่อินทรียวัตถุ: ช่วยจับ Zn ในรูปที่รากดูดได้ง่ายขึ้น
• หลีกเลี่ยงการใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัสมากเกินไป เพราะจะไปขัดขวางการดูด Zn
13 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร