“เพลี้ยไฟ (Thrips)” เป็นศัตรูตัวร้ายที่ทำให้ ผลมะนาวมีลาย ผิวแตกลาย ขรุขระ ไม่สวย ขายไม่ได้ราคา มาดูรายละเอียดแบบเข้าใจง่ายครับ

เพลี้ยไฟทำให้ผลมะนาวลายได้อย่างไร

1. ระยะที่เพลี้ยไฟเข้าทำลาย

เพลี้ยไฟจะเข้าทำลาย ในช่วงดอกบาน - ผลอ่อนอายุ 1-2 สัปดาห์แรก มักอยู่ ในกลีบดอก หรือบริเวณใต้กลีบผลอ่อน ตัวอ่อนและตัวเต็มวัยจะดูดกินน้ำเลี้ยงจาก ผิวเปลือกผล

2. ผลที่เกิดขึ้นกับผลมะนาว

เมื่อเพลี้ยไฟดูดกินน้ำเลี้ยง เซลล์ผิวผลถูกทำลาย ผิวผลจะมี รอยลายขาว-น้ำตาล หรือเทาเงิน พื้นผิวขรุขระเหมือนถูกขูด ถ้าเป็นมาก ผลจะ โตช้า บิดเบี้ยว และผิวด้าน มักเริ่มเห็นรอย บริเวณขั้วผล แล้วลามไปทั่ว รอยลายที่เห็นคือ “รอยแผลจากการดูดเซลล์ผิว” ที่ต้นพยายามซ่อมแซม แต่ซ่อมได้ไม่เรียบ จึงกลายเป็นลายถาวรครับ

3. ความเสียหายทางเศรษฐกิจ

ผลลาย (ศัพท์ของชาวสวนเรียก มะนาวลาย)ขายไม่ได้ราคา หรือขายได้เฉพาะตลาดล่าง ผลแก่ที่ลายมากจะสูญเสียน้ำเร็ว ทำให้ เปลือกแห้งและผิวแตกง่าย

วิธีตรวจเพลี้ยไฟ

ใช้แว่นขยายส่อง ใต้กลีบดอกหรือผลอ่อน เพลี้ยไฟมีขนาดเล็กมาก (1 มม.) สีเหลืองอ่อนถึงน้ำตาล เมื่อเขย่าดอกบนกระดาษขาวจะเห็นตัวเล็ก ๆ เคลื่อนไหว

แนวทางป้องกันและจัดการเพลี้ยไฟ

1. ลดแหล่งสะสม

เก็บเศษดอก ร่วง ใบอ่อนที่ติดโรคออกจากโคนต้น หมั่นตัดแต่งพุ่มให้โปร่ง อากาศถ่ายเท หลีกเลี่ยงการให้ปุ๋ยไนโตรเจนมากเกินไป (ยอดอ่อนดึงเพลี้ยไฟมา)

2. ใช้สารชีวภัณฑ์หรือสารกำจัดแมลง

ใช้สารจากธรรมชาติ เช่นน้ำหมักสะเดา น้ำหมักพริก-กระเทียม-ข่า เชื้อราบิวเวอเรีย (Beauveria bassiana) ถ้าระบาดมาก ใช้สารเคมีกลุ่มอ่อนต่อผล เช่น สไปนีโทแรม (spinetoram) อิมิดาคลอพริด (imidacloprid) อะบาเม็กติน (abamectin) (พ่นเฉพาะช่วงหลังดอกบาน ไม่เกินผลอายุ 2 สัปดาห์)

3. เลือกเวลาพ่น

พ่นช่วง เช้าตรู่หรือเย็น ตอนที่เพลี้ยไฟออกหากิน เวลาพ่นควรเน้นที่ ดอกและผลอ่อน

สรุป

เพลี้ยไฟ คือศัตรูที่มองไม่เห็นง่าย แต่สร้างรอยลายที่อยู่ถาวรบนผลมะนาว ต้องตรวจเร็ว-จัดการเร็วในช่วงดอกบานถึงผลเล็กเท่านั้นครับ

61 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร