หลายคนเข้าใจว่าการพ่นยา คือ “การฉีดให้โดนต้น” ก็พอแล้ว แต่แท้จริงแล้ว “การพ่นให้ทั่วถึง” คือหัวใจสำคัญที่สุดในการควบคุมโรคและแมลงในสวนมะนาว เพราะแม้จะใช้ยาดีแค่ไหน ถ้าพ่นไม่ทั่ว ก็เท่ากับไม่ได้พ่นเลย

ทำไม “การพ่นให้ทั่ว” จึงสำคัญ

1. แมลงและเชื้อโรคไม่ได้อยู่เฉพาะด้านนอกใบ

ศัตรูพืชส่วนมากมักซ่อนตัวอยู่ “ใต้ใบ ก้านใบ หรือยอดในทรงพุ่ม” ถ้าพ่นเฉพาะด้านนอก จะกำจัดได้เพียงบางส่วน ที่เหลือจะฟื้นตัวและระบาดซ้ำอีก

2. สารเคมีทำงานแบบสัมผัส (Contact action)

ยาฆ่าเชื้อราและแมลงจำนวนมากออกฤทธิ์เมื่อ “สัมผัสโดยตรง” ถ้าพ่นไม่โดน เชื้อหรือแมลงที่หลบมุมอยู่ก็ไม่ตาย

3. สารที่พ่นไม่ทั่ว ความเข้มข้นไม่สม่ำเสมอ

บางส่วนของต้นได้รับสารมากจนใบไหม้ บางส่วนได้รับน้อยจนไม่ออกฤทธิ์ กลายเป็น “เชื้อดื้อยา-แมลงดื้อสาร” ในที่สุด

ปัญหาที่พบบ่อยเมื่อต้นมะนาวไม่ได้รับการพ่นทั่วถึง

• ใบชั้นในยังมีเพลี้ยหรือหนอนชอนใบหลงเหลือ

• โรคแคงเกอร์ยังคงเกิดซ้ำ แม้จะพ่นคอปเปอร์หลายรอบ

• ใบยอดไหม้จากการพ่นซ้ำจุดเดิม

• เสียเวลาและต้นทุน แต่ผลลัพธ์ไม่ต่างจากไม่พ่นเลย

เทคนิคการพ่นยาให้ทั่วถึงทั้งต้น

1. ใช้หัวฉีดที่กระจายละอองละเอียด

ละอองที่ละเอียด (ขนาด 50-100 ไมครอน) จะเกาะได้ทั่วทั้งใบและยอด หัวฉีดแบบกรวย (Cone Nozzle) เหมาะที่สุดสำหรับพืชทรงพุ่มอย่างมะนาว

2. ปรับแรงดันให้เหมาะสม

แรงดันต่ำเกินไป ยาไม่กระจายถึงในพุ่ม แรงดันสูงเกินไป ละอองจะลอยหายไปในอากาศ ควรอยู่ในช่วง 3-5 บาร์ (40-70 psi) เพื่อให้ทั่วโดยไม่ฟุ้ง

3. พ่นจากล่างขึ้นบน วนรอบต้น

เริ่มพ่นจากโคนต้น ใต้ใบ แล้วค่อยๆ ไล่ขึ้นไปยังยอด ทำรอบต้นอย่างน้อย 1-2 รอบ เพื่อให้ละอองเข้าทุกด้าน

4. พ่นในช่วงอากาศนิ่ง แดดอ่อน

เวลาที่ดีที่สุดคือช่วงเช้าก่อน 9 โมง หรือเย็นหลัง 4 โมง เพราะละอองยาจะเกาะดี ไม่ระเหยเร็ว และไม่ทำให้ใบไหม้

5. เติมสารจับใบหรือสารช่วยกระจายตัว

เช่น น้ำหมักสบู่ดำ หรือสารจับใบเฉพาะทาง ช่วยให้ละอองเกาะแน่นบนใบ และซึมเข้าสู่ผิวใบได้ดีขึ้น

6. ตรวจสอบเกจวัดแรงดันเป็นประจำ

แรงดันตกโดยไม่รู้ตัว ทำให้การพ่นไม่ทั่วแน่นอน

คำเตือนสำหรับการพ่นยา

อย่าพ่นในขณะฝนกำลังจะตก หรือหลังฝนใหม่ ๆ เพราะยาไม่ทันซึม สวมหน้ากาก ถุงมือ และชุดป้องกันทุกครั้ง พ่นเสร็จคว ล้างเครื่องพ่นให้สะอาด โดยเฉพาะหัวฉีดและท่อดูด

สรุป

“ยาดีแค่ไหน ถ้าพ่นไม่ทั่วก็เท่ากับเสียของ” พ่นให้ทั่วถึงทั้งด้านนอก ด้านใน ใต้ใบ คือหลักการสำคัญ ที่ช่วยลดการระบาดของโรคและแมลงได้จริง และยังช่วยประหยัดค่ายาในระยะยาว

17 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร