คำว่า “มะนาวดก” ไม่ได้เกิดจากปัจจัยเดียว แต่เป็น “การประสานกันของ พันธุ์ที่ดี+การดูแลที่ถูกทาง” กล่าวอีกอย่างคือ “พันธุ์ดี คือพันธุ์ที่มีศักยผลผลิตภาพสูง” “การดูแลดี คือการดึงศักยภาพที่มีอยู่ในสายพันธุ์ออกมาได้เต็มที่”

1. สายพันธุ์มะนาวที่ให้ผลดกโดยธรรมชาติ

2. ปัจจัยการดูแลที่ทำให้มะนาว “ดกจริง”

ต่อให้พันธุ์ดี แต่ถ้าดูแลไม่ครบ 4 ปัจจัยนี้ ก็จะไม่ดกครับ

2.1 โภชนาการสมดุล (C/N balance)

ดอกจะเกิดได้เมื่อคาร์บอน (C) มากกว่าไนโตรเจน (N) ช่วงเร่งใบ (หลังเก็บเกี่ยว): ใช้ N สูง เช่น 21-0-0, 25-7-7 ช่วงพักต้นก่อนเปิดตาดอก หยุด N แล้วให้ โปแตสเซียม+ฟอสฟอรัสสูง (0-52-34 หรือ 13-13-21) สำหรับช่วงติดผล ให้เสริม Ca, B, Mg, Zn เพื่อให้ดอกแข็งแรงและผลไม่ร่วง ใบที่สมบูรณ์ จะมีสีเขียวมันแต่ไม่เข้มจัด ถ้าใบเขียวเข้มเกินแสดงว่า N สูงเกินไป จะไม่ดอกไม่ออก

2.2 น้ำและการชลประทาน

“น้ำ” เป็นตัวกระตุ้นการแตกยอดและการเปิดตาดอก ระบบน้ำหยดหรือมินิสปริงเกิลควบคุมได้ดีที่สุด โดยใช้เทคนิค “เปียกสลับแห้ง” เพื่อแกล้งให้ออกดอกนอกฤดู แต่ห้ามขาดน้ำช่วงติดผล เพราะจะทำให้ผลร่วง

2.3 แสงแดดและทรงพุ่ม

• แสงคือพลังในการสังเคราะห์แสง เพื่อสร้างน้ำตาล นำไปเลี้ยงผล

• ตัดแต่งให้ทรงพุ่มโปร่ง แสงเข้าได้ทั่วต้น

• ใบไม่แน่นเกิน เพราะจะสะสมโรคและแมลง

• ถ้ามะนาวปลูกชิดเกิน ผลน้อยแม้พันธุ์ดี

2.4 การป้องกันโรคและแมลงอย่างต่อเนื่อง

• ดอก ผลอ่อนคือช่วงเสี่ยงสูงสุด

• ควบคุมหนอนชอนใบ, เพลี้ยไฟ, แมลงหวี่ขาว

• ป้องกันโรคแคงเกอร์และราน้ำฝนด้วยสารทองแดง+จุลินทรีย์ (Bacillus subtilis)

• รักษาใบให้สมบูรณ์ที่สุด เพราะ “ใบ 1 ใบ สามารถมีพลังเลี้ยงผล 1 ผล”

3. ปัจจัยเสริมให้มะนาวติดดอก ติดผลดก

4. ตัวอย่างมะนาวดกจากพันธุ์ การดูแลดี

แป้นรำไพอายุ 2 ปี ในวงบ่อ 80 ซม. ที่จัดการดี สามารถให้ผลได้ 300-500 ผลต่อต้นต่อรอบ หรือ 5,000-6,000 ผลต่อไร่/รอบ หากทำให้ออกนอกฤดูได้ 2 รอบต่อปี จะมีรายได้สูงสุดในตลาดขาดช่วง (เม.ย.–มิ.ย.)

85 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร