กิ่งมะนาวก็เหมือนกับใบและผลครับ มีทั้ง โรคจากเชื้อโรค และ ปัญหาทางสภาพแวดล้อมหรือแมลงศัตรูพืช ที่ทำให้กิ่งอ่อนแอหรือเสียหายได้ ผมสรุปให้เป็นหมวด ๆ ดังนี้

โรคที่พบบ่อยในกิ่งมะนาว

1. โรคแคงเกอร์ (Canker)

• สาเหตุ: เชื้อแบคทีเรีย Xanthomonas citri

• อาการ: บนกิ่งจะเห็นแผลเป็นจุดนูน มีขอบนูนคล้ายสะเก็ดสีน้ำตาล กิ่งอ่อนแอ ใบใกล้ๆ แผลร่วงง่าย

• ผลกระทบ: กิ่งหยุดการเจริญเติบโต ผลร่วง

2. โรครากเน่า โคนเน่า (Phytophthora spp.)

• อาการ: ที่กิ่งใกล้โคนต้น เปลือกเปื่อย แฉะ มีน้ำยางสีน้ำตาลไหลออกมา กิ่งด้านบนโทรม ใบเหลือง

• ผลกระทบ: กิ่งแห้งตายทั้งกิ่ง

3. โรคกรีนนิ่ง (Greening disease / HLB)

• สาเหตุ: แบคทีเรีย Candidatus Liberibacter asiaticus

• อาการ: กิ่งมีใบซีดเหลืองเป็นหย่อม ๆ กิ่งแกร็นไม่โต แตกกิ่งใหม่แคระแกร็น

• ผลกระทบ: กิ่งไม่สมบูรณ์ ดอก-ผลไม่พัฒนา

4. โรคเชื้อราเข้าทางแผลกิ่ง

• สาเหตุ: เช่น โรคกิ่งแห้ง (Twig dieback) จาก Colletotrichum, Fusarium, Botryodiplodia

• อาการ: ปลายกิ่งแห้งตาย ถอยร่นเข้ามาทีละน้อย

ปัญหาศัตรูพืชที่ทำให้กิ่งเสียหาย

1. เพลี้ยไก่แจ้ (Citrus psyllid)

• ดูดกินน้ำเลี้ยงบริเวณกิ่งอ่อน ทำให้กิ่งหงิกงอ ยังเป็นพาหะกรีนนิ่ง

2. เพลี้ยหอย/เพลี้ยแป้ง

• เกาะตามกิ่ง ดูดน้ำเลี้ยง กิ่งแกร็น มีราดำตามมา

3. หนอนเจาะกิ่งมะนาว

• เจาะเข้าไปในเนื้อกิ่ง กิ่งเหี่ยวและแห้งตาย

4. มดสร้างรังตามกิ่ง

• ไม่ทำให้กิ่งเสียหายโดยตรง แต่พามาเพลี้ยหอย เพลี้ยแป้ง ทำให้กิ่งอ่อนแอ

ปัญหาทางสภาพแวดล้อมที่กระทบกิ่ง

• แดดแรงจัดหลังฝน กิ่งแตกเปลือก (sunburn)

• ลมแรง กิ่งหักง่าย โดยเฉพาะกิ่งที่มีผลดก

• ขาดธาตุอาหาร กิ่งอ่อนแอ กิ่งแห้งตาย เช่น

• ขาดโบรอน กิ่งเปราะหักง่าย

• ขาดแคลเซียม กิ่งไม่แข็งแรง

• ขาดไนโตรเจน กิ่งไม่ยืดยาว ใบเล็ก

สรุป:

• ถ้าเกิด แผลบนกิ่ง มักมาจาก โรคแคงเกอร์หรือเชื้อรา

• ถ้า กิ่งแห้งตายทีละส่วน มักเกี่ยวกับ เชื้อรา + ศัตรูเจาะกิ่ง

• ถ้า กิ่งแคระแกร็น ใบผิดปกติ นึกถึง กรีนนิ่ง หรือเพลี้ยไก่แจ้

• ถ้า กิ่งหักง่าย มักเกี่ยวกับ ธาตุอาหารและสภาพแวดล้อม

8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร