ต้นมะนาวที่ ตายหลังการตัดแต่งกิ่ง มักมีสาเหตุจากหลายปัจจัยที่ทำให้ต้นอ่อนแอหรือช็อกจนไม่สามารถฟื้นตัวได้ ซึ่งหากไม่รีบป้องกันหรือจัดการให้เหมาะสม อาจเกิดซ้ำกับต้นอื่น ๆ ได้เช่นกัน

สาเหตุที่ต้นมะนาวตายหลังตัดแต่งกิ่ง

1. ตัดแต่งหนักเกินไป

• ตัดกิ่งมากเกิน 30–40% ของพุ่มในครั้งเดียว ทำให้ต้นสูญเสียพื้นที่สังเคราะห์แสงอย่างรวดเร็ว

• ระบบรากไม่สามารถปรับตัวต่อความเปลี่ยนแปลงอย่างฉับพลัน

2. เชื้อโรคเข้าทางแผลตัด

• เชื้อรา/แบคทีเรีย เช่น Fusarium, Phytophthora หรือ Pseudomonas เข้าแผลตัด โดยเฉพาะถ้าใช้เครื่องมือที่ไม่สะอาด หรือมีฝนตกหลังตัด

3. ตัดช่วงอากาศร้อนจัดหรือฝนตกหนัก

• แผลตัดแห้งช้าเมื่อมีความชื้นสูง

• อากาศร้อนจัดทำให้ต้นเครียด สูญเสียน้ำรวดเร็ว แผลตัดแห้งไม่ทัน

4. ระบบรากอ่อนแอก่อนตัด

• ต้นที่รากเสียหรือป่วยอยู่แล้ว หากไปตัดแต่งเพิ่มจะทำให้ต้นไม่มีแรงฟื้นตัว เช่น ดินแน่น ขาดอากาศ มีเชื้อราในดิน

5. ไม่มีการดูแลหลังตัดแต่ง

• ไม่ทาปูนแดง/ยาทาแผลไม้หลังตัด

• ขาดน้ำ ขาดธาตุอาหาร ขาดร่มเงาชั่วคราว

• ไม่ลดใบ/ยอดหลังตัดกิ่ง ทำให้ระบบน้ำภายในต้นเสียสมดุล

วิธีป้องกันไม่ให้ตายหลังตัดแต่งกิ่ง

ก่อนตัด

• สำรวจสุขภาพต้นก่อนตัด: ใบร่วงเยอะหรือไม่ รากแข็งแรงหรือเปล่า

• ถ้าระบบรากยังไม่ดี ห้ามตัดหนัก ให้ฟื้นรากก่อน

ขณะตัด

• ใช้กรรไกร/เลื่อยสะอาด ผ่านการแช่น้ำยาฆ่าเชื้อหรือแอลกอฮอล์

• ไม่ตัดกลางวันแดดแรง

• ทายารักษาแผลหรือ ปูนแดง ทันทีหลังตัดทุกแผล

หลังตัด

• รดน้ำให้เพียงพอ แต่ไม่แฉะ

• เสริมอาหารทางใบ เช่น ธาตุรอง ธาตุเสริม และน้ำตาลทางด่วน (เช่น น้ำตาลทราย 1 ช้อนโต๊ะ + สาหร่าย/ฮอร์โมนสกัดพืช ฉีดพ่นตอนเย็น)

• พ่นชีวภัณฑ์ป้องกันรา เช่น ไตรโคเดอร์มา บริเวณโคนต้น

• คลุมโคนด้วยเศษหญ้าแห้ง ป้องกันแดดร้อนกระทบราก

หากต้นตายแล้ว ควรทำอย่างไร?

• ขุดรากมาดูว่ามีอาการเน่า ดำ หรือแห้ง

• หากพบรากเน่า ให้ เปลี่ยนดินในหลุมเดิม ก่อนปลูกใหม่

• รองก้นหลุมด้วยปูนขาว 1 กำมือ + ปุ๋ยคอกเก่า + ไตรโคเดอร์มา

• ใช้พันธุ์ใหม่จากกิ่งตอนหรือกิ่งปักชำที่แข็งแรงเท่านั้น

43 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร