การใช้ มูลสัตว์สด (มูลวัว มูลหมู มูลไก่ ฯลฯ ที่ยังไม่ผ่านการหมักหรือย่อยสลาย) ในแปลงปลูกพืช อาจทำให้เกิด ผลเสียหลายประการ ทั้งต่อ พืช ดิน ผู้ใช้ และสิ่งแวดล้อม ซึ่งเกษตรกรควรหลีกเลี่ยง หรือใช้ด้วยความระมัดระวังมาก

อันตรายจากการใช้มูลสัตว์สด

1. ปล่อยแอมโมเนียสูง ทำให้พืชไหม้

• มูลสดปล่อย แอมโมเนีย (NH₃) เข้มข้นจากกระบวนการย่อยสลาย

• เมื่อใส่ลงดินโดยตรงหรือรดน้ำไม่ทัน ทำให้ รากพืชไหม้, ใบเหลือง, หยุดโต

2. มีเชื้อโรค และพยาธิ

• มูลสัตว์สดอาจมีเชื้อ E. coli, Salmonella, พยาธิไข่, เชื้อรา

• หากใช้กับพืชกินสด เช่น ผัก ผลไม้ที่ไม่ผ่านความร้อน อาจ ติดเชื้อสู่คนได้

3. มีกลิ่นเหม็น / ดึงแมลงและสัตว์พาหะ

• กลิ่นจากมูลสดดึงดูดแมลงวัน หนู แมลงศัตรูพืช และเป็นแหล่งเพาะเชื้อ

4. ยังไม่ปลดปล่อยธาตุอาหารให้พืชใช้ได้ทันที

• มูลสดยังไม่สลายเป็น “อินทรียวัตถุที่พืชดูดใช้ได้”

• ต้องใช้เวลาในการหมักก่อนจึงจะปล่อยธาตุ เช่น ไนโตรเจน, ฟอสฟอรัส

5.ดินเป็นกรดจัด หรือด่างจัด

• มูลสัตว์บางชนิด เช่น มูลไก่สด ทำให้ดิน เป็นด่างจัด

• มูลวัวหรือหมูถ้าใช้มากเกิน อาจทำให้ จุลินทรีย์ในดินเสียสมดุล

6. ปนเปื้อนโลหะหนักหรือสารตกค้าง

• หากสัตว์กินอาหารผสมสารเคมี เช่น ยาปฏิชีวนะ, สารเร่งโต, โลหะหนัก

• มูลสดจะปนเปื้อนสารเหล่านั้นลงในดินและพืช

แนวทางที่ปลอดภัยกว่า

สรุปสั้นๆ

ห้ามใช้มูลสัตว์สดในแปลงพืชกินสดเด็ดขาด ควรหมักหรือบ่มให้สลายตัวก่อนใช้ เพื่อความปลอดภัยต่อพืช ดิน และสุขภาพผู้บริโภค

14 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร