การบำรุงรากมะนาวถือเป็นหัวใจสำคัญของการดูแลสวนมะนาว เพราะ ถ้ารากดี ต้นจะสมบูรณ์ ดอกจะติดดี และให้ผลผลิตได้ต่อเนื่อง โดยเฉพาะในต้นที่เริ่มโทรมหรือมีอายุเกิน 3–4 ปีขึ้นไป การฟื้นระบบรากจะช่วยให้ต้นกลับมาแข็งแรงอย่างเห็นผล

หลักการบำรุงรากมะนาว

เป้าหมายหลัก:

• กระตุ้นให้รากแตกใหม่

• รักษาระบบรากจากโรคดิน

• ปรับดินให้ร่วนซุยและอุ้มน้ำ

• เพิ่มจุลินทรีย์ดีในดิน

วิธีบำรุงราก (แบบธรรมชาติ – ลดต้นทุน)

1. พรวนดินรอบโคนต้น

• ความลึก ~10–15 ซม. (ระวังอย่าทำลายรากใหญ่)

• เพิ่มอากาศให้รากหายใจ ลดเชื้อรา

2. รองพื้นด้วยวัสดุอินทรีย์

• เช่น ใบก้ามปูแห้ง, แกลบเก่า, มูลไส้เดือน, ขี้วัวเก่า

• ช่วยบำรุงจุลินทรีย์ และให้ธาตุอาหารอย่างช้า ๆ

3. ราดน้ำหมักชีวภาพบำรุงราก

สูตรแนะนำ:

- น้ำหมักมูลไส้เดือน 100 ซีซี

- น้ำหมักขี้วัว 100 ซีซี

- กากน้ำตาล 50 ซีซี

- น้ำเปล่า 20 ลิตร

ราดรอบโคนต้นเดือนละ 1–2 ครั้ง

4. โรยเชื้อราไตรโคเดอร์มา

• เพื่อป้องกันรากเน่า โคนเน่า

• ใช้ร่วมกับอินทรีย์วัตถุหรือคลุกแกลบเก่าแล้วโรย

การใช้สารเคมีแบบมีวิธี

• ใช้ปุ๋ยเคมีสูตร 15-0-0 หรือ 25-7-7 อัตรา 2–3 ช้อนแกง/ต้น

• ใช้ห่างจากโคน 30 ซม. เพื่อกระตุ้นรากแตกใหม่

• พ่นธาตุรอง–แคลเซียม–โบรอน บำรุงปลายราก

สูตรดินบำรุงรากสำหรับต้นโทรม (แนะนำผสมใช้รอบโคน)

- ดินร่วน 5 ส่วน

- ปุ๋ยหมักใบไม้ 2 ส่วน

- แกลบเก่า 1 ส่วน

- มูลไส้เดือนหรือขี้วัวเก่า 1 ส่วน

- เชื้อไตรโคเดอร์มา 1 ช้อนโต๊ะ/ต้น

คลุมรอบโคนเป็นวงแหวน กว้างจากโคน ~30–50 ซม. ช่วยให้ดินโปร่งและเย็น

48 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร