“ซีเอ็นเรโช (C/N Ratio) สำหรับมะนาว” เป็นเรื่องสำคัญมากแต่หลายคนยังงง ผมเขียนให้แบบเข้าใจง่าย เหมาะสำหรับชาวสวนมะนาวทั่วไป หรือใช้เผยแพร่ต่อในเพจเกษตร อื่นๆได้เลยครับ

ซีเอ็นเรโชคืออะไร?

C/N Ratio ย่อมาจาก Carbon to Nitrogen Ratio หมายถึง “อัตราส่วนระหว่างคาร์บอน (C)” ซึ่งเป็นพลังงานสะสม ต่อ “ไนโตรเจน (N)” ซึ่งเป็นตัวเร่งให้พืชเจริญทางใบ พูดง่ายๆ คือ คาร์บอน (C) = พลังงาน เก็บไว้เพื่อสร้างดอก ผล ไนโตรเจน (N) คือ ตัวเร่งการแตกใบและยอดอ่อน

เมื่อ C/N เปลี่ยน พฤติกรรมของต้นมะนาวก็เปลี่ยน

ใช้หลัก C/N Ratio เพื่อ “บังคับออกดอกมะนาว”

1. ช่วงบำรุงต้น (หลังเก็บผล)

– ใส่ปุ๋ยไนโตรเจนสูง เช่น 21-0-0 หรือสูตรเสริมยูเรียผสมฮิวมิค

– เป้าหมายคือให้ใบเขียว แข็งแรง สร้างแหล่งสะสมคาร์บอนในต้น

2. ช่วงพักต้นก่อนบังคับดอก

– ลดไนโตรเจนลง หยุดให้ปุ๋ยเคมีที่เน้นใบ

– เสริมโพแทสเซียม (K) + ฟอสฟอรัส (P) เพื่อเพิ่มคาร์บอน

– ค่อย ๆ เพิ่มค่า C/N ให้สูงขึ้น

3. ช่วงบังคับดอก (จำลองความเครียด)

– หยุดให้น้ำชั่วคราว 10-15 วัน (ให้ต้นเครียดเล็กน้อย)

– ต้นจะสะสมอาหารและเปลี่ยนจากโหมด “ใบ” เป็น “ดอก”

4. หลังแตกตาดอก

– ให้น้ำ–อาหารทางใบเบา ๆ เช่น โบรอน + แคลเซียม

– รักษาสมดุล ไม่เพิ่มไนโตรเจนจนกลับไป “บ้าใบ” อีก

ตัวช่วยเพิ่ม C/N Ratio ตามธรรมชาติ

• อินทรีย์วัตถุสุก เช่น ปุ๋ยหมัก ฟางข้าวย่อยดี มีคาร์บอนสูง

• ฟูลวิค-ฮิวมิค ช่วยให้พืชเคลื่อนย้ายคาร์บอนได้ดี

• โพแทสเซียมซัลเฟต (0-0-50) เพิ่มประสิทธิภาพการสังเคราะห์น้ำตาล

ระวัง “ซีเอ็นเรโชต่ำเกินไป”

ถ้าให้ไนโตรเจนมากเกิน (เช่น ใส่ยูเรียถี่ ๆ หรือให้น้ำหมักเข้มข้น) ต้นจะแตกยอดถี่ ใบอ่อนออกไม่หยุด ดอกไม่ออกหรือร่วงหมด ผนังเซลล์บาง โรคแมลงเข้าทำลายง่าย

สรุปให้สำหรับชาวสวนมะนาว

“ถ้าอยากให้มะนาวออกดอก ต้องหยุดเร่งใบ” เมื่อพืชมีคาร์บอนมากกว่าไนโตรเจน (C/N สูง) มะนาวจะรู้ว่า “ถึงเวลาสร้างดอกแล้ว”

88 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร