การควบคุมความชื้นในดินให้เหมาะสม

การควบคุม ความชื้นในดินให้เหมาะสม เป็นหัวใจสำคัญของการดูแลพืช โดยเฉพาะ มะนาว ซึ่งเป็นพืชที่ต้องการดิน โปร่ง ร่วน และมีความชื้นพอดี ไม่แฉะและไม่แห้งจัด เพื่อให้รากทำงานได้ดีต่อเนื่อง

ระดับความชื้นที่เหมาะสม

ช่วงพัฒนาการของมะนาว ความชื้นดินที่เหมาะสม
ระยะเร่งราก / ปลูกใหม่ ชื้นสม่ำเสมอ ไม่แฉะ (60–70%)
ระยะแตกใบ / เร่งพุ่ม ชื้นระดับปานกลาง (50–60%)
ระยะเร่งดอก ให้ดิน “แห้งเกือบขาด” สักระยะ แล้วรดน้ำฉับพลัน
ระยะติดผล ชื้นสม่ำเสมอ แต่ระวังแฉะ
ช่วงฝนตกหนัก ดินต้องระบายน้ำเร็ว ไม่อุ้มน้ำ

แนวทางการควบคุมความชื้นในดิน

1. ตรวจสอบความชื้นอย่างสม่ำเสมอ

วิธีพื้นบ้าน:

• ใช้นิ้วกดดินลึก 5–10 ซม. ถ้ายังเย็นชื้น ไม่ต้องรดน้ำ

• ใช้ไม้เสียบดินไว้ ดึงขึ้นดูว่ามีดินติด/เปียกแค่ไหน

เครื่องมือช่วย:

• เครื่องวัดความชื้นดินแบบเข็ม หรือแบบดิจิทัล

• ค่าเหมาะสมสำหรับพืชทั่วไป: 40–60%

2. คลุมดิน (Mulching) เพื่อรักษาความชื้น

วัสดุ ประโยชน์
ฟางข้าว, แกลบ, ใบไม้แห้ง รักษาความชื้น, ลดการกระแทกของฝน
ปุ๋ยคอกเก่า รักษาชื้นและเติมอินทรียวัตถุ
พลาสติกคลุมดิน (สำหรับแปลงใหญ่) ควบคุมน้ำและวัชพืช

3. วางแผนรดน้ำอย่างเหมาะสม

กรณีรดมือ:

• รดวันเว้นวัน ในฤดูร้อน/แล้ง

• เว้นน้ำ 2–5 วัน ในฤดูฝนหรือถ้าดินชื้นมาก

• รดตอนเช้าหรือเย็น และรดให้ลึกถึงราก ไม่แค่ผิวดิน

กรณีมีระบบน้ำ:

• ใช้ มินิสปริงเกอร์ หรือ หยด จะควบคุมได้แม่นยำ

• ติดตั้งร่วมกับ Timer เพื่อให้น้ำในเวลาที่แน่นอน

4. ปรับโครงสร้างดินให้ระบายดี

• ใส่ แกลบดำ, ปุ๋ยคอก, ปุ๋ยหมัก ให้ดินร่วน ไม่อุ้มน้ำมาก

• พรวนดิน รอบโคนปีละ 2–3 ครั้ง เพื่อเปิดหน้าดิน

• ทำทางระบายน้ำรอบแปลง เพื่อป้องกันน้ำขัง

สรุป

ปัญหา อาการ วิธีแก้
ดินแห้งเกิน ใบสลด ยอดไม่เดิน รดน้ำให้ถึงราก/คลุมดิน
ดินชื้นแฉะ ใบร่วง รากเน่า พักน้ำ-พรวนดิน-ปรับดินให้โปร่ง
ดินแน่น อุ้มน้ำ น้ำขังนาน ผสมอินทรียวัตถุ ปรับโครงสร้าง

141 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร