การ คัดแยกผลมะนาวด้วยมือ (Manual Grading) เป็นขั้นตอนสำคัญหลังการเก็บเกี่ยว เพื่อแยกผลตามขนาดและคุณภาพก่อนจำหน่ายหรือส่งเข้าโรงคัดบรรจุ โดยเฉพาะในสวนที่ยังไม่มีเครื่องคัดอัตโนมัติ การคัดด้วยมือทำได้แม่นยำหากผู้ปฏิบัติมีประสบการณ์ครับ

ขั้นตอนการคัดแยกผลมะนาวด้วยมือ

1. คัดแยกเบื้องต้น (คัดตก)

หลังเก็บผลจากสวน ให้คัดแยกผลที่ไม่ผ่านเกณฑ์ออกก่อน เช่นผลแตก หรือช้ำ ผลที่มีโรค เช่น แคงเกอร์, ราน้ำหมาก, ราดำ ผลที่มีรอยแมลงเจาะ ผลที่แก่จัดจนผิวเริ่มนิ่ม ควรคัดทันทีในที่ร่ม เพื่อป้องกันผลร้อนจัดจนเหี่ยว

2. ล้างและเช็ดให้แห้ง

ล้างด้วยน้ำสะอาด หรือน้ำผสม คลอรีน 100 ppm เพื่อลดเชื้อรา ผึ่งในที่ร่มให้แห้งหรือใช้ผ้าเช็ดก่อนเข้าสู่การคัดขนาด

3. คัดขนาดด้วยมือ

ใช้ “แม่แบบวงแหวน” หรือ “กระบะไม้แบ่งช่อง” ช่วยประเมินขนาด โดยทั่วไปแบ่งได้เป็น 4 ระดับ

4. คัดตามคุณภาพผิว

นอกจากขนาดแล้ว ให้ดูสีและผิวผล

• ชั้น A: ผิวเรียบ สีเขียวสม่ำเสมอ ไม่มีตำหนิ

• ชั้น B: มีรอยขีดเล็กน้อย ผิวไม่สม่ำเสมอเล็กน้อย

• ชั้น C: ผิวมีจุดหรือรอยแมลง เหมาะสำหรับส่งโรงคั้นน้ำ

5. การจัดเก็บหลังคัด

เก็บใน ตะกร้าโปร่งหรือกล่องพลาสติก ซ้อนกันไม่เกิน 3 ชั้น วางในที่ร่ม อากาศถ่ายเท หากต้องรอส่งตลาดหลายวัน ให้เก็บในห้องเย็นอุณหภูมิ 10-15 °C

อุปกรณ์ช่วยคัดแยก

ถาดคัด (ทำจากไม้หรือพลาสติก) วงแหวนวัดขนาด ถุงมือผ้าเคลือบยางกันลื่น โต๊ะทำงานสูงระดับเอว

ข้อดีของการคัดด้วยมือ

ประเมินคุณภาพผิวและโรคได้ดีกว่าเครื่อง ไม่ทำให้ผลช้ำจากการกระแทก ลงทุนต่ำ เหมาะกับสวนขนาดเล็ก-กลาง

13 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร