สารกลุ่มคอปเปอร์ (Copper-based fungicides) คือสารป้องกันและกำจัดเชื้อราชนิดหนึ่งที่ใช้กันอย่างแพร่หลายในพืชสวน เช่น มะนาว มะม่วง พริก มะเขือเทศ ฯลฯ โดยมีฤทธิ์ในการฆ่าเชื้อราและแบคทีเรียหลายชนิด โดยเฉพาะเชื้อราที่ทำให้เกิดโรคแอนแทรคโนส ใบจุด ขั้วเน่า ผลเน่า แคงเกอร์

ตัวอย่างสารกลุ่มคอปเปอร์ที่พบในตลาด

กลไกการออกฤทธิ์

• คอปเปอร์จะปล่อย ไอออนทองแดง (Cu²⁺) ออกมาเมื่อสัมผัสกับความชื้นบนใบหรือผล

• ไอออน Cu²⁺ จะเข้าไปรบกวนการทำงานของโปรตีนในเซลล์ของเชื้อรา ทำให้เชื้อไม่สามารถเจริญหรือสร้างเส้นใยได้

• มีฤทธิ์ "ป้องกัน" มากกว่า "กำจัด" ต้องพ่นก่อนเชื้อจะเข้าทำลายจึงได้ผลดีที่สุด

วิธีใช้สารกลุ่มคอปเปอร์

ข้อควรระวัง

• ห้ามผสมกับกรด หรือสารจับใบที่เป็นกรดจัด ทำให้พืชไหม้

• อย่าพ่นช่วงแดดจัดหรืออากาศร้อนจัด ใบไหม้ ขั้วผลหลุด

• ใช้ในปริมาณพอเหมาะ หากใช้ถี่เกินอาจสะสมในดินและผลผลิต

• ไม่ควรพ่นขณะที่พืชเครียดหรือขาดน้ำ

ทางเลือกปลอดภัยกว่า (กึ่งชีวภาพ)

• Copper octanoate → สกัดจากน้ำมันพืช ใช้ได้ในเกษตรอินทรีย์

• บอร์โดซ์มิกซ์ (Bordeaux mixture) → ผสมคอปเปอร์ซัลเฟต + ปูนขาวเอง

• ชีวภัณฑ์อย่างบาซิลลัส ซับทิลิส หรือไตรโคเดอร์มา → ปลอดภัย ไม่มีตกค้าง

23 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร