เอนไซม์ (Enzyme) คือโปรตีนชนิดหนึ่งที่ผลิตโดยสิ่งมีชีวิต เช่น จุลินทรีย์ พืช หรือสัตว์ มีหน้าที่เป็น ตัวเร่งปฏิกิริยา ทำให้กระบวนการเคมีในธรรมชาติเกิดเร็วขึ้น โดยไม่ถูกเปลี่ยนแปลงไปเอง เช่น ย่อยสารอินทรีย์ให้เล็กลง ทำให้พืชดูดซึมได้ง่ายขึ้น หรือช่วยจุลินทรีย์ย่อยสลายวัตถุในดิน

เอนไซม์ในเกษตรมีบทบาทอะไร?

ประโยชน์ของเอนไซม์ในสวนมะนาว

• เร่งการย่อยสลายอินทรียวัตถุในดิน → ทำให้แร่ธาตุพร้อมให้พืชใช้เร็วขึ้น

• เสริมระบบรากและการดูดธาตุอาหาร → เอนไซม์จากจุลินทรีย์บางชนิดช่วยให้รากพืชแข็งแรง

• ช่วยต้านเชื้อโรคบางชนิด → เอนไซม์บางชนิด เช่น ไลโซไซม์ จากแบคทีเรีย LAB ช่วยฆ่าเชื้อรา/แบคทีเรียที่ร้ายแรงกับพืช

• ช่วยควบคุมกลิ่น และปรับสภาพแปลงปลูก → โดยเฉพาะในระบบเกษตรอินทรีย์ ลดกลิ่นมูลสัตว์/เศษอาหารหมัก

วิธีเพิ่มเอนไซม์ในสวน

1. ใช้น้ำหมักชีวภาพที่อุดมด้วยเอนไซม์

• น้ำหมักหน่อกล้วย (ย่อยฟาง เสริมราก)

• น้ำหมักปลา (เพิ่มโปรตีเอส + กรดอะมิโน)

• น้ำหมักข้าว/น้ำซาวข้าวหมัก (อะไมเลสสูง ย่อยแป้งดี)

วิธีใช้:

• ผสมน้ำ 1:20 – 1:50 รดโคนหรือพ่นทางใบ ทุก 7–15 วัน

2. หมักเองด้วยวัตถุดิบที่มีเอนไซม์สูง

• สูตรน้ำหมักเอนไซม์หน่อกล้วย

• หน่อกล้วยสับ 3 กก.

• กากน้ำตาล 500 มล.

• น้ำสะอาด 5 ลิตร → หมัก 14–30 วัน ใช้รดดินหรือผสมปุ๋ยน้ำ

3. ใช้หัวเชื้อจุลินทรีย์ที่ผลิตเอนไซม์ได้เอง

เช่น:

• บาซิลลัส (Bacillus spp.)

• ราไตรโคเดอร์มา

• จุลินทรีย์ย่อยสลายฟาง

ข้อควรระวัง

• เอนไซม์ไวต่ออุณหภูมิสูง: อย่าผึ่งแดดแรงหลังใช้

• ถ้าใช้น้ำหมักเข้มข้นเกินไป อาจทำให้ดินเป็นกรดหรือร้อน

• ควรใช้สม่ำเสมอ และสลับสูตรเพื่อความสมดุลของเอนไซม์

28 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร