มะนาวบอกเราได้ว่าเริ่มเข้าฤดูหนาวแล้ว

ให้เพื่อนๆ สังเกตจากยอกมะนาว “ยอดมะนาวเปลี่ยนเป็นสีเขียวอมม่วง” เป็นสัญญาณชัดเจนตามธรรมชาติว่า ต้นมะนาว เริ่มรับรู้การเข้าสู่ฤดูหนาวแล้ว โดยเฉพาะถ้าเกิดช่วงปลายฝนต้นหนาว (ประมาณตุลาคม–พฤศจิกายน ในประเทศไทย)

ทำไมยอดถึง “เขียวอมม่วง” เมื่อเข้าฤดูหนาว

สีม่วงที่เห็นนั้นเกิดจาก สารแอนโทไซยานิน (Anthocyanin) ซึ่งต้นมะนาวจะสร้างขึ้นเมื่อเจอ 3 เงื่อนไขหลักต่อไปนี้

1. อุณหภูมิลดลง ตอนกลางคืน (ต่ำกว่า 20 °C) มะนาวจะชะลอการสังเคราะห์คลอโรฟิลล์ แต่เพิ่มการสร้างแอนโทไซยานินเพื่อป้องกันความเย็นและแสงแรงตอนเช้า

2. แสงแดดจัดแต่ช่วงกลางวันสั้นลง ทำให้การใช้พลังงานของพืชไม่สมดุล จึงสะสมคาร์โบไฮเดรตและสารสีไว้ที่ยอด

3. ความชื้นลดลง น้ำในดินเริ่มแห้ง เป็นตัวกระตุ้นให้ต้นเข้าสู่ “โหมดพักตัวบางส่วน” (semi-dormant) ซึ่งเป็นขั้นตอนก่อนเริ่มสะสมอาหารเพื่อเตรียม “สร้างตาดอก”

ความหมายเชิงสรีรวิทยา

เป็นช่วงที่ C/N ratio เริ่มสูงขึ้น (คาร์บอนสะสมมากกว่าไนโตรเจน) ต้นมะนาวกำลังเข้าสู่ระยะ “สะสมอาหาร” หากดูแลถูกช่วงนี้ เช่น ลดน้ำ ควบคุมน้ำฝน งดปุ๋ยไนโตรเจน เสริมโพแทสเซียม+ฟอสฟอรัส จะช่วยเร่งให้ต้นมะนาว เปลี่ยนจากยอดใบ ไปสู่สู่การออกดอกได้เร็วขึ้น

บทสรุป

ลักษณะสังเกต ความหมาย
ยอดมะนาวเขียวอมม่วง ต้นเริ่มรับรู้ความเย็น–แสงลด
ใบแข็งขึ้น ไม่ยืดตัว เข้าสู่ช่วงพักตัวบางส่วน
ใบแก่สีเข้ม–หนา สะสมอาหารเพื่อเตรียมออกดอก
กลางวันร้อน กลางคืนเย็น ช่วงเหมาะสมกระตุ้นดอก

31 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร