เรื่องนี้สำคัญมากครับ เพราะ กิ่งมะนาว เป็นตัวกำหนดโดยตรงว่า จะออกดอก - ติดผลได้ดีแค่ไหน โดยขึ้นอยู่กับอายุ ความสมบูรณ์ และตำแหน่งของกิ่ง

1. ความสัมพันธ์ของอายุกิ่งกับการออกดอก

• กิ่งอ่อน (เพิ่งแตกใบใหม่)เน้นการเจริญทางกิ่งและใบ ยังไม่พร้อมออกดอกเพราะอาหารสะสมยังน้อย

• กิ่งกึ่งแก่ - เพิ่งใบแก่เต็มที่เป็นกิ่งที่มีศักยภาพสูงที่สุดในการออกดอก อาหารสะสมเพียงพอ และเซลล์ตาพร้อมเปลี่ยนเป็น “ตาดอก”

• กิ่งแก่จัด/กิ่ง ที่ออกผลมาแล้วโอกาสออกดอกน้อยลง ถ้าไม่แตกกิ่งใหม่ มักให้ผลผลิตน้อยหรือไม่ติดผล

2. ตำแหน่งกิ่งกับการออกดอก

• ดอกมะนาวมักออกที่ กิ่งขนาดเล็กหรือกลาง ตำแหน่งที่อยู่ด้านนอกทรงพุ่ม

• กิ่งด้านในพุ่มที่แสงไม่ถึง แตกใบมากกว่าออกดอก

• กิ่งที่สมบูรณ์ แข็งแรง แต่ไม่อวบเกินไป จะออกดอกดีกว่ากิ่งอ่อนผอมแคระ

3. กิ่งกับการติดผล

• กิ่งเล็กเกินไปจะติดผลได้น้อย หรือผลร่วงง่าย เพราะรับน้ำหนักไม่ไหว

• กิ่งแข็งแรงปานกลางจะติดผลดี ผลเจริญเติบโตเต็มที่

• กิ่งอวบหรือแตกยอดอ่อนในช่วงติดผล อาหารถูกดึงไปเลี้ยงยอดแทน ทำให้ผลร่วง

4. ปัจจัยที่ทำให้กิ่งเปลี่ยนจาก “ตาใบเป็นตาดอก”

• การสะสมอาหาร: ต้องมีใบแก่เพียงพอผลิตคาร์โบไฮเดรต

• สภาพแวดล้อม: อากาศเย็นลงเล็กน้อย + ความเครียดน้ำ (แกล้งแล้ง) จะกระตุ้นให้ตาเปลี่ยนเป็นตาดอก

• การจัดการ: การตัดแต่งกิ่ง จะกระตุ้นการแตกกิ่งใหม่ และสร้างพื้นที่สำหรับดอก - ผล

สรุป

• มะนาวจะออกดอกได้ดีที่ กิ่งกึ่งแก่ - เพิ่งใบแก่

• ถ้ากิ่งอ่อนจะยังสร้างอาหารไม่พอ

• ถ้ากิ่งแก่จะความสามารถออกดอกลดลง ต้องกระตุ้นให้แตกกิ่งใหม่

• การดูแลกิ่ง (ปุ๋ย - น้ำ - ตัดแต่ง) คือกุญแจสำคัญที่ทำให้ ดอกดก ติดผลดี ผลไม่ร่วงง่าย

1 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร