การปรับสภาพความเป็นกรด-ด่างของดิน (pH) เป็นหัวใจสำคัญของการทำเกษตร เพราะพืชจะดูดซึมธาตุอาหารได้ดีในช่วงค่าพีเอชที่เหมาะสม โดยเฉพาะมะนาว ถ้าดินกรดจัดหรือด่างเกินไป จะทำให้รากไม่เดิน ใบเหลือง แร่ธาตุขาด แม้จะใส่ปุ๋ยก็ตาม

ค่าพีเอชที่เหมาะสมกับต้นมะนาว

แนวทางปรับสภาพดินกรดจัด (pH < 5.5)

1. ใช้ปูนปรับสภาพดิน

• ปูนขาว (CaO): แรง เหมาะกับกรดจัดมาก

• ปูนโดโลไมต์ (CaMg(CO₃)₂): มีแมกนีเซียมด้วย ใช้ระยะยาว

• อัตราใช้ทั่วไป: 100–500 กก./ไร่ แล้วแต่ความเป็นกรด

วิธีใช้:

• โรยบาง ๆ แล้วไถกลบให้ลึก 10–15 ซม.

• เว้นระยะใส่ปุ๋ยเคมี 15–20 วัน (กันการตกตะกอน)

2. ใช้เปลือกไข่บด

• แคลเซียมคาร์บอเนตธรรมชาติ ย่อยช้าแต่ปลอดภัย

• โรยรอบโคนต้น 1–2 กำมือ/ต้น ทุก 1–2 เดือน

3. เติมอินทรียวัตถุ

• ปุ๋ยคอกเก่า ฟางหมัก เปลือกไม้ ใบไม้แห้งหมัก

• ช่วยให้ดินร่วน ฟื้นตัวเร็ว เพิ่มจุลินทรีย์

• ช่วยลดความเป็นกรดแบบยั่งยืน

แนวทางปรับสภาพดินด่างจัด (pH > 7.5)

1. ใช้อินทรียวัตถุเปรี้ยว เพื่อปรับดินให้เป็นกลาง

• น้ำหมักผลไม้เปรี้ยว (เช่น มะเฟือง มะกรูด สับปะรด)

• กากมะขาม + กากน้ำตาลหมัก

• ปุ๋ยหมักจากใบไม้เปรี้ยว เช่น ใบกระถิน ใบหูกวาง

2. ใช้กำมะถันผง (Sulfur powder)

• เป็นวิธีทางเคมีที่ปลอดภัย

• ใส่เฉพาะจุดที่ต้องการปรับ pH

• อัตรา: 30–60 กก./ไร่ แล้วแต่ความด่าง

3. ปลูกพืชคลุมดินที่ชอบดินด่าง

• เช่น ถั่วพร้า ปอเทือง แล้วไถกลบเพิ่มอินทรียวัตถุ

ตรวจวัด pH ดินอย่างไร

• ใช้ แถบวัด pH (pH test strip)

• ใช้ เครื่องวัดดินแบบดิจิตอล

• หรือใช้วิธีง่าย ๆ: เอาดินผสมน้ำแล้วใช้กระดาษลิตมัส (น้ำยาวัดกรด-ด่าง)

31 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร