ระบบรากไม่เดิน

ระบบรากไม่เดิน เป็นหนึ่งในสาเหตุหลักที่ทำให้ต้นมะนาว “ชะงักการเติบโต” หรือ “ยืนต้นเฉย ๆ” โดยเฉพาะในช่วง 1–6 เดือนแรก หลังปลูก หากปล่อยไว้นานต้นจะโทรมและอ่อนแอ

สาเหตุที่ “ระบบรากไม่เดิน”

สาเหตุ รายละเอียด
ดินแน่น อัดทึบ ดินเหนียว หรือไม่ผสมอินทรียวัตถุ ทำให้รากเดินไม่ได้
น้ำมากเกิน/ขัง รากขาดอากาศ ทำให้ปลายรากเน่า
ดินเย็น ดินเปรี้ยว ค่าความเป็นกรดสูง (pH ต่ำกว่า 5.5) ทำให้รากหยุดทำงาน
ใช้ปุ๋ยเคมีเร็วเกินไป รากอ่อนถูกแอมโมเนียหรือเกลือปุ๋ย ทำให้รากไหม้
โดนเชื้อราในดิน เช่น ไฟทอปธอรา หรือรากเน่าจากจุลินทรีย์ก่อโรค
ไม่มีการคลุมดิน ความร้อนสูง-เย็นจัด → ดินแห้ง/แข็ง รากไม่ขยาย

วิธีฟื้นฟูระบบรากไม่เดิน

1. พรวนดินรอบโคนแบบไม่รบกวนราก

• ใช้มือหรือไม้พรวนเบา ๆ ห่างจากโคน 10–15 ซม.

• เติมปุ๋ยหมักเก่า + แกลบดิบ หรืออินทรียวัตถุโปร่ง ๆ เช่น:

• • กาบมะพร้าวสับ

• • ใบไม้แห้งย่อย

2. ราดด้วยจุลินทรีย์ช่วยระบบราก

สูตรชีวภาพ วิธีใช้
จุลินทรีย์บาซิลลัส ละลายน้ำราดรอบโคน ช่วยย่อยอินทรีย์ ปรับดินโปร่ง
น้ำหมักหน่อไม้/ปลา 1:20 กับน้ำ ราดทุก 7 วัน กระตุ้นรากใหม่
ไตรโคเดอร์มา ป้องกันรากเน่า เชื้อราในดิน
เสริมไคโตซาน ช่วยให้รากแข็งแรงและต้านโรค

3. คลุมดินใต้โคน

ใช้วัสดุคลุมดิน เช่น:

• ฟางข้าว

• ใบกล้วยแห้ง

• แกลบดิบ หรือกาบมะพร้าว

ช่วยรักษาความชื้น + ลดอุณหภูมิหน้าดิน → รากเดินดีขึ้น

4. หยุดให้ปุ๋ยเคมีแรง ๆ ชั่วคราว

เปลี่ยนมาใช้ "น้ำหมักอ่อน ๆ" หรือ "ปุ๋ยอินทรีย์ละลายน้ำ" เช่น น้ำหมักกล้วย/ผงถั่วเหลือง 1:20 ฉีดพ่นใบ และราดโคน

5. ตรวจรากถ้าต้นไม่ฟื้นใน 14 วัน

• ขุดดินลึกประมาณ 10–15 ซม. ตรวจดูราก:

• • ถ้ารากขาว = ยังมีชีวิต ฟื้นได้

• • ถ้ารากน้ำตาลคล้ำ หรือยุ่ย = เริ่มเน่า ต้องใช้ไตรโคเดอร์มารักษา

เป้าหมายหลังเริ่มฟื้นระบบราก

ช่วงเวลา อาการที่ควรเห็น
7 วัน ดินร่วนโปร่งขึ้น ใบเริ่มเขียวสด
14 วัน ใบอ่อนเริ่มผลิ รากใหม่แตกปลายขาว
21–30 วัน ยอดใหม่เริ่มเดิน ต้นเริ่มตั้งตัว

36 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร