คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ (Copper hydroxide) เป็นสารป้องกันและกำจัดโรคพืชที่อยู่ในกลุ่มสารเคมีประเภท สารประกอบทองแดง (Copper compounds) ใช้กันแพร่หลายในพืชสวน เช่น มะนาว มะม่วง มะเขือเทศ เพื่อควบคุมโรคพืชจากเชื้อราและแบคทีเรีย เช่น โรคแคงเกอร์ ใบร่วง ใบไหม้

คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์คืออะไร?

• เป็นสารออกฤทธิ์แบบสัมผัส (contact fungicide)

• ไม่ซึมเข้าไปในเนื้อพืช แต่เคลือบผิวพืชไว้

• เมื่อมีน้ำ/ความชื้น → ปล่อยไอออนทองแดง (Cu²⁺) ออกมา → ฆ่าเชื้อจุลินทรีย์

การตกค้างในผลมะนาว

แม้คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ไม่ซึมเข้าเนื้อพืช แต่ สามารถตกค้างที่ผิวผลมะนาว ได้ หากใช้ผิดวิธี เช่น:

• พ่นใกล้วันเก็บเกี่ยวเกินไป (ไม่เว้นช่วง Pre-Harvest Interval - PHI)

• ใช้เกินอัตรา หรือใช้ถี่เกินจำเป็น

• ไม่ล้างผลผลิตก่อนนำไปบริโภค

คำเตือนจากหลายหน่วยงาน (เช่น FAO/WHO):

การใช้สารทองแดงอย่างต่อเนื่องสะสมในดินหรือตกค้างบนพืช อาจส่งผลกระทบต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม หากไม่มีการควบคุม

1. วิธีลดการตกค้างของคอปเปอร์ในผลมะนาว เว้นระยะก่อนเก็บเกี่ยวอย่างน้อย 14 วัน (ดูคำแนะนำบนฉลากสารแต่ละยี่ห้อ)

2. ใช้เฉพาะเมื่อจำเป็น เช่น มีการระบาดของโรคจริง ไม่พ่นเป็นประจำโดยไม่มีเหตุ

3. เลือกพ่นเฉพาะใบและกิ่ง ไม่ฟุ้งกระจายสู่ผลโดยตรง

4. ล้างผลมะนาวด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำผสมน้ำส้มสายชู ก่อนนำไปบริโภคหรือขาย

5. ใช้สารชีวภาพทางเลือก เช่น เชื้อราไตรโคเดอร์มา น้ำหมักสะเดา น้ำส้มควันไม้ ช่วยลดการพึ่งพาคอปเปอร์ได้

สรุป:

คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์อาจ ตกค้างบนผิวมะนาว ได้หากใช้ไม่เหมาะสม แต่สามารถ จัดการความเสี่ยงได้ ด้วยการเว้นระยะก่อนเก็บเกี่ยว ใช้อย่างมีวินัย รับผิดชอบต่อสังคม และเสริมด้วยวิธีชีวภาพ

21 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร