ฟิล์มไขมันบนใบมะนาว

ฟิล์มไขมันบนใบมะนาว คือ ชั้นเคลือบบาง ๆ ที่เป็นไขมันธรรมชาติ ซึ่งพืชสร้างขึ้นเพื่อ ป้องกันการสูญเสียน้ำ, การโจมตีของจุลินทรีย์, และเป็นแนวป้องกันทางกายภาพ แต่ในบางกรณี ฟิล์มนี้อาจ สะสมมากเกินไปหรือตกค้างจากสารพ่นใบ ทำให้มีผลต่อสุขภาพพืชและการดูดซึมธาตุอาหาร

ฟิล์มไขมันธรรมชาติบนใบพืชคืออะไร?

ชื่อทางพฤกษศาสตร์ ลักษณะ
Cuticle layer (คิวติเคิล) ชั้นไขและสารเคลือบผิวที่พืชสร้างขึ้น
Epicuticular wax ไขที่พืชหลั่งออกมาเพื่อเคลือบใบ เห็นเป็นผิวมัน ๆ หรือคล้ายแป้ง

หน้าที่:

• ป้องกันการระเหยของน้ำ

• ลดการซึมของสารพิษหรือเชื้อโรค

• ช่วยสะท้อนแสงในบางพืช

• ทำให้หยดน้ำไหลออก ไม่เกาะบนใบ

ปัญหาเมื่อฟิล์มไขมันหนาหรือผิดปกติ

1. ขัดขวางการดูดซึมธาตุอาหาร

• พืชดูดธาตุทางใบได้น้อยลง โดยเฉพาะธาตุรอง (Fe, Zn, B)

2. เป็นแหล่งเกาะของแบคทีเรีย / เชื้อรา

• หากสารอินทรีย์ตกค้างร่วม เช่น กากน้ำตาล, น้ำหมัก เป็นแหล่งอาหารของเชื้อ

• เชื้อแบคทีเรียโรคแคงเกอร์ชอบเกาะผิวใบชั้นนี้ก่อนเจาะเข้าสู่พืช

3. ทำให้พืชขาดแสง / สังเคราะห์แสงลดลง

• ถ้าเกิดคราบไขหรือคราบมันที่มาจากสารจับใบ หรือน้ำมันพืชมากเกินไป แสงผ่านผิวใบได้น้อยลง

แนวทาง “ชะล้าง” ฟิล์มไขมัน/คราบบนใบมะนาว

วิธีธรรมชาติ

สูตร ส่วนผสม (ต่อน้ำ 20 ลิตร) หมายเหตุ
น้ำส้มควันไม้เจือจาง 10–20 ซีซี สลายไขมันอ่อน ๆ ฆ่าเชื้อร่วมด้วย
น้ำมะกรูด / น้ำมะนาวหมัก 100–200 ซีซี กรดธรรมชาติช่วยละลายไข
น้ำหมักผลไม้เปรี้ยว + EM 200–300 ซีซี มีกรดแลคติก + กรดอินทรีย์ช่วยทำความสะอาด
น้ำสบู่ชีวภาพ (เจือจาง) 1 ช้อนโต๊ะ ใช้ปีละครั้งเพื่อล้างคราบสารพ่นตกค้างเท่านั้น
พ่นช่วงเย็น ทิ้งไว้ 1–2 วัน แล้วตามด้วยการพ่นน้ำเปล่าล้าง หรือพ่นกรดอะมิโน-ธาตุรองในรอบถัดไป

แนวทางลดการเกิดฟิล์มไขมันหนาในสวนมะนาว

แนวทาง รายละเอียด
ใช้สารจับใบในปริมาณต่ำ ไม่เกิน 5 ซีซี/น้ำ 20 ลิตร ถ้าไม่จำเป็น
หลีกเลี่ยงน้ำมันพืช/ไขพาราฟินเข้มข้น ใช้เฉพาะกรณีที่จำเป็นต้องเคลือบป้องกันแมลง
พ่นน้ำหมักให้เจือจางเสมอ โดยเฉพาะที่มีน้ำตาล/ไขมัน เช่น กากน้ำตาล น้ำหมักนม
พ่นล้างใบปีละ 1–2 ครั้ง ใช้กรดอ่อนธรรมชาติ เช่น น้ำมะนาวหมัก น้ำส้มควันไม้

สรุป

หัวข้อ คำอธิบาย
ฟิล์มไขมัน ชั้นธรรมชาติ ป้องกันการสูญเสียน้ำ
อันตรายเมื่อหนาเกิน ขวางการดูดซึมพ่นใบ เชื้อโรคเกาะง่าย
การล้างออก ใช้น้ำส้มควันไม้ น้ำหมักเปรี้ยว หรือ EM
หลีกเลี่ยง สารจับใบมากเกิน, น้ำมันพืช, น้ำหมักเข้ม

158 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร