การใช้ปุ๋ยหรือสารเคมีเข้มข้นเกินไป

การใช้ ปุ๋ยหรือสารเคมีเข้มข้นเกินไปในสวนมะนาว เป็นสาเหตุสำคัญที่ทำให้เกิด อาการใบไหม้ ใบร่วง หรือระบบรากเสียหาย และอาจสะสมสารตกค้างในดิน–ผลผลิตได้ด้วย

อาการที่พบเมื่อใช้ปุ๋ย/สารเคมีมากเกินไป

ประเภท ตัวอย่าง ความเสี่ยง
ปุ๋ยเคมี ใส่ยูเรียหรือโพแทสเซียมมากเกิน (เช่น สูตร 46-0-0, 0-0-60) ทำให้ใบไหม้ รากอ่อนตาย
สารเคมี พ่นสารฆ่าแมลงหรือโรคราเกินอัตรา (เช่น อะบาเมกติน, คาร์เบนดาซิม) ใบไหม้เฉพาะจุดพ่น
สารผสม ผสมสารหลายชนิดในถังเดียว (tank mix) เกิดปฏิกิริยา ทำให้ใบไหม้
เวลาและอุณหภูมิ พ่นช่วงแดดแรง (10.00–15.00 น.) น้ำยาระเหยเร็ว ทำให้ใบไหม้

ตัวอย่างสาเหตุจากการใช้เกินพอดี

ประเภท ตัวอย่าง ความเสี่ยง
ปุ๋ยเคมี ใส่ยูเรียหรือโพแทสเซียมมากเกิน (เช่น สูตร 46-0-0, 0-0-60) ทำให้ใบไหม้ รากอ่อนตาย
สารเคมี พ่นสารฆ่าแมลงหรือโรคราเกินอัตรา (เช่น อะบาเมกติน, คาร์เบนดาซิม) ใบไหม้เฉพาะจุดพ่น
สารผสม ผสมสารหลายชนิดในถังเดียว (tank mix) เกิดปฏิกิริยา ทำให้ใบไหม้
เวลาและอุณหภูมิ พ่นช่วงแดดแรง (10.00–15.00 น.) น้ำยาระเหยเร็ว ทำให้ใบไหม้

แนวทางป้องกัน–แก้ไข

1. ปรับ “ความเข้มข้น” ให้เหมาะสม

• พ่นตามคำแนะนำฉลาก หรือเริ่มต้นที่ครึ่งอัตรา (1/2) และสังเกตอาการก่อน

• พ่นตอนเช้าหรือเย็น (อุณหภูมิต่ำกว่า 30°C)

2. ใช้ปุ๋ยอย่างสมดุล

• เน้นสูตรเสมอ (15-15-15), หรือสูตรเสริมผล (13-13-21) แบบแบ่งใส่ทุก 15–30 วัน

• เสริมปุ๋ยอินทรีย์ เช่น ปุ๋ยหมัก ปุ๋ยคอก

3. งดการพ่นสารผสมหลายชนิดโดยไม่ทดสอบก่อน

• หากจำเป็นต้องผสม ให้ทดสอบในปริมาณเล็กน้อยก่อนใช้จริง

4. ถ้าเกิดอาการใบไหม้

• งดปุ๋ย/สารเคมีชั่วคราว

• รดน้ำเพื่อล้างเกลือสะสม

• พ่นน้ำหมักชีวภาพเจือจาง เช่น น้ำหมักสับปะรด หรือน้ำหมักฮิวมิค เพื่อฟื้นฟู

29 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร