การผสมเกสรและคัดพันธุ์มะนาว เป็นเทคนิคที่ใช้เพื่อพัฒนาสายพันธุ์ใหม่ที่ให้ผลผลิตดี ทนโรค หรือมีรสชาติที่ต้องการ เดี๋ยวผมอธิบายเป็นขั้นตอนง่าย ๆ ให้ครับ

ขั้นตอนการผสมเกสร (Hybridization)

1. เลือกพ่อแม่พันธุ์

• เลือกต้นแม่พันธุ์ที่มีลักษณะดี เช่น ผลใหญ่ น้ำเยอะ เปลือกบาง

• เลือกต้นพ่อพันธุ์ที่มีลักษณะเด่นที่ต้องการ เช่น ทนโรค หรือมีกลิ่นหอมพิเศษ

2. เตรียมดอกแม่พันธุ์

• เลือกดอกที่กำลังจะบาน (ตูม)

• ถอนเกสรตัวผู้ออกให้หมด (ป้องกันการผสมตัวเอง)

3. เก็บเกสรจากพ่อพันธุ์

• เก็บเกสรจากดอกพ่อพันธุ์ที่บานเต็มที่

• ใช้แปรงเล็กหรือลูกสำลีแตะเกสรตัวผู้

4. ผสมเกสร

• นำเกสรพ่อพันธุ์ทาที่ปลายยอดเกสรตัวเมียของแม่พันธุ์

• ปิดดอกด้วยถุงตาข่ายกันแมลง เพื่อป้องกันการปนเปื้อน

5. รอการติดผล

• เมื่อผลแก่ เก็บเมล็ดมาเพาะต่อ

ขั้นตอนการคัดพันธุ์

1. เพาะเมล็ดจากการผสมเกสร

• นำเมล็ดจากผลที่ได้มาล้างและเพาะในถุงเพาะชำ

2. สังเกตลักษณะต้นกล้า

• ดูการเจริญเติบโต ความทนโรค ใบ สี และอื่น ๆ

3, ปลูกทดสอบในแปลงจริง

• ปลูกในแปลงทดลองเพื่อตรวจสอบลักษณะผล เช่น รสชาติ กลิ่น ผลผลิตต่อปี

4. คัดเลือกต้นเด่น

• เลือกต้นที่แสดงลักษณะเด่นตามต้องการ และเก็บไว้เป็นต้นพันธุ์สำหรับขยายพันธุ์ต่อไป (เช่น การตอนกิ่งหรือเสียบยอด)

84 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร