การตัดแต่งกิ่งใหญ่ต้นมะนาว

การตัดแต่งกิ่งใหญ่ของต้นมะนาว เป็นกระบวนการสำคัญในการฟื้นฟูต้นที่ทรุดโทรมหรือแก่เกินไป เพื่อกระตุ้นให้ต้นแตกราก แตกยอด และกลับมาให้ผลผลิตได้ดีอีกครั้ง โดยมักทำในช่วงหมดฤดูฝนหรือต้นฤดูแล้ง เพื่อหลีกเลี่ยงเชื้อราและให้ต้นฟื้นได้เร็ว

เหมาะสำหรับกรณีใดบ้าง

สภาพต้นมะนาว เหตุผลที่ควรตัดแต่งกิ่งใหญ่
ต้นแก่ ทรงพุ่มแน่น แสงเข้าไม่ถึง ขาดการแตกยอดใหม่
ต้นโทรม ไม่ให้ผล ต้องกระตุ้นให้พักต้นแล้วแตกใหม่
กิ่งโดนเพลี้ย หนอนทำลาย ตัดเพื่อลดแหล่งสะสมโรคแมลง
แปลงที่เตรียม “ตัดฟื้น” ก่อนปลูกระยะใหม่ เตรียมรอบเร่งดอกใหม่

ขั้นตอนการตัดแต่งกิ่งใหญ่

1. กำหนดจุดตัด

• ตัด “เหนือข้อตา” หรือ “เหนือกิ่งแขนง” 1–2 ซม.

• เลือกกิ่งหลักที่แข็งแรงไว้ประมาณ 3–4 กิ่ง (โครงสร้างพุ่มใหม่)

2. อุปกรณ์ต้องคมและสะอาด

• ใช้กรรไกรตัดกิ่ง, เลื่อย, มีด → ลับคมก่อน

• ฆ่าเชื้อด้วยแอลกอฮอล์หรือไฮเตอร์เจือจาง

3. ป้ายแผลตัด

• ใช้ ปูนแดง / น้ำยาแผลพืช / ไตรโคเดอร์มา ผสมดินร่วน ป้ายทันที

• ป้องกันเชื้อราเข้าทางบาดแผล

4. ดูแลหลังตัด

• ให้น้ำสม่ำเสมอ (แต่ไม่แฉะ)

• ให้ปุ๋ยอินทรีย์ เช่น น้ำหมักฟื้นฟูราก หรือปุ๋ยคอกคลุมโคน

• หลัง 15–30 วัน ต้นจะแตกยอดใหม่ → เริ่มเร่งใบเร่งรากได้

สูตรน้ำหมักฟื้นฟูหลังตัดแต่งกิ่ง

ส่วนผสม:

• มูลไส้เดือน / มูลวัว 1 กก.

• กากน้ำตาล 500 ซีซี

• พืชสดสับ (หญ้า ฟาง ใบไม้เขียว) 1 กก.

• น้ำสะอาด 5 ลิตร

หมักไว้ 7–10 วัน ราดโคนอัตรา 1 ลิตร ต่อน้ำ 10 ลิตร สัปดาห์ละครั้ง

ข้อควรระวัง

หลีกเลี่ยง เหตุผล
การตัดในหน้าฝนหนัก เสี่ยงเชื้อราเข้าทางแผล
การตัดทั้งหมดในครั้งเดียว ทำให้ต้นช็อกได้ ควรทยอยตัด
การใช้มีดสนิม หรืออุปกรณ์ไม่สะอาด เชื้อรา-แบคทีเรียจะเข้าทางแผลตัด
การปล่อยให้แผลแห้งโดยไม่ป้ายยา เสี่ยงกิ่งเน่า หรือเชื้อราแทรก

ช่วงเวลาที่เหมาะสม

• ต้นฤดูแล้ง – กลางฤดูแล้ง (พฤศจิกายน–กุมภาพันธ์)

• มีแสงแดดจัด อากาศแห้ง ช่วยให้แผลแห้งเร็ว

• หลังจากนั้นจึงเร่งยอด-แตกใบใหม่

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร