วิธีแยกเพศดอกมะนาว

จริง ๆ แล้วดอกมะนาว (เช่นเดียวกับมะกรูดและมะนาวหลายพันธุ์) เป็น ดอกสมบูรณ์เพศ คือ ในดอกเดียวมีทั้ง เกสรตัวผู้ และ เกสรตัวเมีย อยู่ด้วยกัน

ส่วนประกอบดอกมะนาว (แยกเพศ)

• เกสรตัวผู้ (Stamen) → เป็นส่วนที่ผลิตเกสร (ละอองเรณู) → ลักษณะ: เส้นเล็ก ๆ สีเหลือง มีอับเรณูอยู่ปลายยอด

• เกสรตัวเมีย (Pistil) → เป็นส่วนที่รับเกสรและพัฒนาเป็นผล → ลักษณะ: อยู่ตรงกลางดอก ปลายยอดเป็นปากนูน ๆ เรียกว่า ยอดเกสร (stigma) ส่วนกลางเป็น ก้านเกสร (style) และส่วนล่างที่บวมคือ รังไข่ (ovary)

1. ดอกสมบูรณ์เพศ (มีทั้งเกสรตัวผู้และตัวเมีย)

ลักษณะ รายละเอียด
ลักษณะภายนอก คล้ายดอกปกติทั่วไป ขนาดกลาง–ใหญ่
มี “เกสรตัวเมีย” (ยอดเกสรกลางดอก) ลักษณะเป็นแท่งเล็กๆ อยู่ตรงกลาง สีเขียวอ่อน–เหลือง
มี “เกสรตัวผู้” (รอบๆ ฐานยอดเกสร) ลักษณะเป็นเส้นเล็กๆ สีเหลือง มีอับเรณู
สามารถผสมเกสรในตัวเองได้ แต่การช่วยผสมเกสรจะเพิ่มอัตราติดผล

2. ดอกตัวผู้

ลักษณะ รายละเอียด
ไม่มีรังไข่/ยอดเกสรตัวเมีย มีเฉพาะเกสรตัวผู้รอบดอก
ขนาดดอกมักเล็กกว่าเล็กน้อย ดอกไม่บานกว้างเท่าดอกสมบูรณ์เพศ
ไม่สามารถติดผลได้ มีหน้าที่ปล่อยละอองเรณูเท่านั้น

3. ดอกตัวเมีย

ลักษณะ รายละเอียด
มีรังไข่/ยอดเกสรตัวเมียชัดเจน อยู่กลางดอก
ไม่มีเกสรตัวผู้รอบยอดเกสร จำเป็นต้องผสมเกสรจากดอกตัวผู้
ต้องอาศัยแมลง/มนุษย์ช่วยผสมเกสร เช่น ใช้พู่กันจุ่มเกสรตัวผู้ไปแตะยอดเกสรตัวเมีย

เพิ่มเติม (ที่คนไม่ค่อยรู้) บางครั้งดอกมะนาวจะมี:

• ดอกเป็นหมัน → คือดอกที่ไม่สามารถผสมติดผลได้ อาจขาดหรือเสื่อมสภาพส่วนเพศใดเพศหนึ่ง

• การผสมตัวเอง (self-pollination) → เกิดขึ้นได้ แต่การผสมข้ามพันธุ์จะให้ความหลากหลายทางพันธุกรรมมากกว่า

85 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร