ความสัมพันธ์ระหว่างรากมะนาวกับการออกดอก เป็นเรื่องที่มีความสัมพันธ์เชื่อมโยงกันอย่างแท้จริง เป็นที่รู้กันว่ามะนาวมีการอ่อนไหวและตอบสนองต่อสภาพแวดล้อมมากๆ เช่นการขาดน้ำหรือการกระตุ้นต่างๆ เป็นต้น

1. รากแข็งแรง :: ต้นสมบูรณ์ พร้อมออกดอก

• รากที่ดีสามารถดูดซึม ธาตุอาหารหลัก (NPK) และ ธาตุเสริม ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• ถ้าระบบรากแข็งแรง ต้นจะสามารถสะสมอาหารเพื่อใช้ในช่วงออกดอกได้มากขึ้น

2. รากที่อ่อนแอ :: ต้นอ่อนแอ ออกดอกยาก

• เกิดจากรากเน่า น้ำขัง ดินแน่น หรือขาดอากาศ

• ดูดน้ำและอาหารไม่ได้ ส่งผลให้ต้นไม่สามารถสร้างตาดอก หรือออกดอกได้น้อย

3. การควบคุมน้ำ-อาหารผ่านราก :: เทคนิคกระตุ้นดอก

• ในการกระตุ้นให้ออกดอก (เช่น การทำมะนาวนอกฤดู) มักใช้น้ำให้น้อยหรือหยุดให้น้ำชั่วคราวให้รากแห้ง → เพื่อ ให้ต้นเกิดความเครียดชั่วคราว แล้วค่อยให้น้ำอีกครั้ง ต้นจะเร่งออกดอก

• เรียกว่า การงดน้ำเพื่อกระตุ้นตาดอก

4. การใส่ปุ๋ยทางดินผ่านราก :: ช่วยสร้างตาดอก

• ใส่ปุ๋ยฟอสฟอรัส (P) และโพแทสเซียม (K) ทางดิน → รากดูดไปเก็บไว้ที่ยอด → ช่วยสร้างและพัฒนาตาดอก

• เสริมธาตุรองเช่น แคลเซียม, โบรอน (B), แมกนีเซียม (Mg) → มีผลต่อคุณภาพดอกและการติดผล

วิธีดูแลรากให้มะนาวออกดอก

เทคนิค ประโยชน์ ดินระบายน้ำดี ป้องกันรากเน่า คลุมโคนต้นด้วยหญ้าแห้งหรือใบไม้ รักษาความชื้นและอุณหภูมิ งดน้ำช่วงหนึ่งก่อนกระตุ้นดอก กระตุ้นการสร้างตาดอก ใช้ปุ๋ยสะสมตาดอก (เช่น 8-24-24) เตรียมพร้อมก่อ

18 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร