“รากขดในถุงดำ” คือจุดเริ่มต้นของปัญหาระบบรากมะนาวที่เรื้อรังทั้งชีวิตของต้น ต่อให้ดูต้นสวย ใบเขียว แต่ถ้ารากขดตั้งแต่แรก ก็เหมือนสร้างบ้านบนฐานรากที่บิดเบี้ยวครับ

อย่ามองข้าม “รากขดในถุงดำ” ก่อนปลูกลงแปลง

1. รากขดคืออะไร

รากขดคือ “รากที่เจริญวนอยู่ในถุงดำ” เพราะพื้นที่คับแคบ โดยเฉพาะรากแก้วและรากแขนงด้านล่างที่ “วนกลับขึ้น” แทนที่จะชอนไชลงดิน ผลคือระบบรากบิดเบี้ยว ดูดน้ำ-อาหารไม่เต็มที่ และไม่ตั้งตัวแม้ปลูกลงดินแล้ว

2. อันตรายที่ซ่อนอยู่ของรากขด

รากไม่สามารถแทงลึกลงดิน ทำให้มะนาวล้มง่ายในฤดูฝน และขาดน้ำในหน้าแล้ง รากซ้อนกันแน่น จนขาดอากาศ เกิดรากเน่าได้ง่าย โดยเฉพาะในดินเหนียวหรือชื้นจัด รากขดรัดตัวเอง ในระยะยาว “รากรัดโคน” (root strangulation) ทำให้ท่อน้ำท่ออาหารตีบ ใบเหลือง ยอดโทรมโดยไม่รู้สาเหตุ ฟื้นตัวยากหลังปลูก แตกยอดใหม่ช้า เพราะรากไม่เดิน

3. วิธีตรวจรากขดก่อนปลูก

แกะถุงดำออกอย่างระมัดระวัง สังเกต รากหลักและรากแขนงด้านข้าง ถ้าพบรากขาววนรอบถุงขดแน่ ถ้ามีรากแทงเป็นวง ต้องแก้ก่อนปลูก รากที่ดีจะ แผ่กระจาย 4 ทิศทาง ไม่มีรัดวน

4. วิธีแก้รากขดก่อนปลูก

ตัดปลายรากขดออก 1-2 ซม. เพื่อให้แตกปลายรากใหม่เป็นเส้นฝอย แซะรากวนด้านข้างให้คลายตัว ใช้มีดบางๆ หรือกรรไกรค่อย ๆ แซะให้รากแยกออก แช่ในสารฟื้นรากก่อนปลูกเช่น ไตรโคเดอร์ม่าเม็ดละลายน้ำ (ป้องกันเชื้อรา) ฮิวมิคแอซิดหรือน้ำหมักจุลินทรีย์เร่งราก ปลูกในดินโปร่ง ไม่แน่นจัด เพื่อเปิดโอกาสให้รากใหม่แทงออกได้ง่าย

5. ผลลัพธ์เมื่อรากไม่ขด

รากเดินดีตั้งแต่เดือนแรก ยอดแตกเร็ว ใบเขียวเข้ม ระบบดูดน้ำ-อาหารสมบูรณ์ อายุการให้ผลผลิตยาวกว่า 2-3 ปีเทียบกับต้นที่รากขด

สรุป

“ตรวจรากก่อนปลูก” สำคัญกว่าดูยอด เพราะรากคือหัวใจของการตั้งตัว ถ้ารากขด ต้นทรุดตั้งแต่วันแรก ถ้ารากเดิน ต้นแข็งแรงตลอดอายุสวน

128 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร