อาการ “มะนาวปลูกลงดินแล้วยอดไม่ออก” ถือเป็นปัญหาพบบ่อยมาก โดยเฉพาะต้นที่เพิ่งปลูกใหม่หรือเพิ่งย้ายจากวงบ่อลงแปลงจริง สาเหตุหลักๆ มักเกี่ยวข้องกับ “ราก ดิน น้ำ ธาตุอาหาร” ผมสรุปให้แบบเข้าใจง่ายพร้อมแนวทางแก้ครับ

สาเหตุหลักที่ยอดมะนาวไม่ออก

1. รากยังไม่เดิน (Root Shock)

หลังปลูกใหม่ รากปลายยังไม่แตกออกจากตุ้ม โดยเฉพาะถ้าดินปลูกแน่น หรือกดอัดแน่นเกินไป ต้นจึง “หยุดการเจริญเติบโต” และยังไม่ผลักยอดออก

แนวทางแก้: ใช้ ฮิวมิค+น้ำหมักชีวภาพราก (หรือราไตรโคเดอร์มา+กรดอะมิโน) รดรอบโคน รดน้ำให้ชุ่มแค่รอบโคน อย่าแฉะตลอดเวลา 15-20 วัน รากเดินแล้วจะเริ่มแตกยอดใหม่เอง

2. ดินแน่นหรือขาดอากาศ (Poor Aeration)

ดินเหนียวหรือมีน้ำขัง ทำให้รากหายใจไม่ได้ รากไม่สามารถดูดอาหาร ต้นจึงไม่ขยับ

แนวทางแก้: พรวนรอบทรงพุ่มให้ดินร่วน คลุมโคนด้วยหญ้าแห้ง แกลบดำ หรือปุ๋ยคอกเก่า ใส่ ไตรโคเดอร์มา+ฮิวมิค เพื่อปรับโครงสร้างดิน

3. ต้นมะนาวอยู่ในช่วงพักตัว (Dormant Phase)

โดยเฉพาะถ้าปลูกปลายฝน-ต้นหนาว อุณหภูมิลดลง ทำให้ยอดไม่แตก แม้ต้นยังเขียวดี

แนวทางแก้: ฉีดพ่น กรดอะมิโน+สาหร่ายทะเล+โบรอน เพื่อกระตุ้นตายอด รดน้ำให้สม่ำเสมอในช่วงแดดจัด พออากาศอุ่นขึ้น ยอดจะเริ่มผลิเอง

4. ธาตุอาหารไม่สมดุล

ถ้าใช้ปุ๋ยสูตรตัวกลาง (เช่น 15-15-15) ต่อเนื่องนานเกินไป ต้นสะสมโพแทสเซียมสูงแต่ขาดไนโตรเจน ถ้าขาดแมกนีเซียมหรือเหล็ก ใบเหลืองซีด ไม่เร่งยอด

แนวทางแก้: ปรับสูตรปุ๋ยเป็น 21-0-0 หรือ 25-7-7 ชั่วคราว (เร่งใบ-ยอด) พ่นทางใบด้วย Mg + Fe + Mn + Zn + B อาทิตย์ละ 1 ครั้ง เมื่อต้นแตกยอดดีแล้วค่อยกลับมาใช้สูตรสมดุล

5. แดดแรงหรือขาดร่มเงาชั่วคราว

มะนาวปลูกใหม่ ถ้าโดนแดดแรงจัดทันที ใบจะไหม้ ยอดหยุดโต

แนวทางแก้: ช่วงแรกควรใช้ซาแรนพรางแสง 50% 1-2 สัปดาห์ รดน้ำเช้าเย็นแต่ไม่ให้แฉะ

สรุป

“ต้นมะนาวไม่แตกยอด แสดงว่ารากยังไม่พร้อม หรือดินไม่เอื้ออำนวย” ให้เน้นดูที่ระบบรากก่อน แล้วค่อยเสริมอาหารทางใบ

108 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร