เทคนิคการปล่อยปุ๋ยกับระบบน้ำ (หรือ “ระบบน้ำผสมปุ๋ย” Fertigation) เป็นหัวใจสำคัญของ สวนมะนาวยุคใหม่ เพราะช่วยให้ต้นมะนาวได้รับทั้ง “น้ำและอาหาร” อย่างสม่ำเสมอและแม่นยำ โดยไม่สิ้นเปลืองแรงงานหรือปุ๋ยเกินจำเป็น ต่อไปนี้คือแนวทางออกแบบและเทคนิคใช้งานอย่างละเอียด

1. หลักการของระบบน้ำผสมปุ๋ย

ระบบนี้คือการ ละลายปุ๋ยในถังน้ำ แล้วปล่อยเข้าท่อระบบน้ำหยดหรือมินิสปริงเกอร์ ทำให้มะนาวได้รับสารอาหารตรงบริเวณรากในรูปที่พร้อมดูดซึมทันที

ข้อดี

• ประหยัดปุ๋ย 20-40% เพราะต้นดูดซึมได้หมด

• ควบคุมอัตราปุ๋ยได้ละเอียดในแต่ละช่วง

• ลดแรงงาน ไม่ต้องหว่านหรือพรวนบ่อย

• เหมาะกับสวนที่ปลูกมะนาวจำนวนมากหรือวงบ่อ

2. ระบบที่นิยมใช้ในสวนมะนาว

• ระบบน้ำหยด (Drip) เหมาะกับวงบ่อหรือปลูกในแปลงทรงพุ่มเตี้ย ควบคุมปริมาณน้ำแม่นยำ ใส่ปุ๋ยตรงจุดราก

• ระบบมินิสปริงเกอร์ (Mini Sprinkler) เหมาะกับสวนปลูกลงดิน กระจายน้ำได้ทั่วทรงพุ่ม เหมาะกับดินร่วนหรือดินเหนียวปน

3. อุปกรณ์สำคัญ

• ถังผสมปุ๋ย 100-200 ลิตร

• Venturi หรือปั๊มดูดปุ๋ย (ใช้แรงดันน้ำดึงปุ๋ยเข้าท่อ)

• ฟิลเตอร์กรองน้ำ (สำคัญมาก ป้องกันหัวน้ำหยดอุดตัน)

• วาล์วควบคุม แต่ละแถวหรือแต่ละบล็อกของสวน

• หัวน้ำหยด/มินิสปริงเกอร์

4. ขั้นตอนและเทคนิคการปล่อยปุ๋ย

• ละลายปุ๋ยในถัง ด้วยน้ำสะอาด เช่น ปุ๋ย 1-2 กก. ต่อน้ำ 100 ลิตร

• กรองก่อนเข้าท่อหลัก เพื่อป้องกันตะกอน

• ปล่อยน้ำเปล่าก่อน 5 นาที เพื่อปรับแรงดันและชะล้างตะกอนในท่อ

• ปล่อยปุ๋ยเข้าระบบ 15-20 นาที (ตามขนาดพื้นที่)

• ตามด้วยน้ำเปล่าอีก 10 นาที เพื่อล้างท่อและหัวน้ำหยด

5. ช่วงเวลาการให้ปุ๋ย

6. เคล็ดลับเพิ่มเติม

• ถ้าใช้น้ำบาดาล ควร ตรวจค่า pH และ EC ของน้ำก่อน (เหมาะที่ pH 6.0–6.5, EC < 1.5)

• ไม่ควรผสมปุ๋ยที่ตกตะกอนได้ง่าย เช่น แคลเซียมไนเตรต กับฟอสเฟตในถังเดียวกัน

• ให้ปุ๋ยช่วงเช้า (7.00-10.00 น.) เพื่อให้รากดูดซึมดีที่สุด

• ปรับสูตรปุ๋ยให้ตรงกับฤดู เช่น ฤดูฝนลดไนโตรเจน, ฤดูร้อนเพิ่มโพแทสเซียม

915 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร