“วงรอบชีวิตของต้นมะนาวกับการแตกกิ่งใหม่” ซึ่งจริงๆ แล้วกิ่งใหม่ (flush) ของมะนาวจะสัมพันธ์โดยตรงกับ การสะสมอาหาร การแตกใบใหม่ การออกดอก และการติดผล ผมขอสรุปเป็นลำดับวงรอบนะครับ

วงรอบต้นมะนาวกับการแตกกิ่งใหม่

1. ระยะพักตัว/สะสมอาหาร (Dormant stage)

• หลังจากเก็บผลหรือต้นผ่านช่วงออกดอกติดผล ต้นจะหยุดแตกยอดใหม่ชั่วคราว

• น้ำตาลและคาร์โบไฮเดรตจะถูกเก็บไว้ที่รากและกิ่ง

• ใบแก่ทำหน้าที่สร้างอาหาร

• ความสำคัญ: การสะสมอาหารช่วงนี้คือพลังงานสำหรับการแตกกิ่งใหม่

2. ระยะเริ่มแตกกิ่งใหม่ (Flush initiation)

• เมื่อต้นได้รับ น้ำ - ปุ๋ย - สภาพอากาศเหมาะสม (เช่น ฝนแรกหลังแล้ง หรือรดน้ำหลังแกล้งแห้ง)

• ตาที่กิ่งจะถูกกระตุ้น แตกกิ่งอ่อนพร้อมใบอ่อน

• ใช้ธาตุอาหารสูง โดยเฉพาะ ไนโตรเจน + โบรอน + แคลเซียม

• ความสำคัญ: เป็นการสร้าง “ใบรุ่นใหม่” ที่จะใช้เลี้ยงรอบการผลิตต่อไป

3. ระยะขยายกิ่งและใบ (Shoot & leaf expansion)

• กิ่งใหม่ยืดยาว ใบเริ่มหนาขึ้นและมีคลอโรฟิลล์เพิ่มขึ้น

• เป็นช่วงที่ต้องการ น้ำสม่ำเสมอ และ แมกนีเซียม - เหล็ก เพื่อสร้างคลอโรฟิลล์

• ถ้าขาดอาหารหรือน้ำไม่พอ กิ่งสั้น ใบเล็ก

4. ระยะใบแก่/กิ่งสมบูรณ์ (Mature flush)

• ใบแข็งแรงหนาเขียวเข้ม สังเคราะห์แสงสูงสุด

• อาหารที่สร้างได้จะถูกส่งไปสะสมที่กิ่งและราก

• กิ่งใหม่ช่วงนี้จะกลายเป็น “ฐานอาหาร”

• การแตกตาดอก (ถ้าได้รับการกระตุ้น เช่น แกล้งแล้ง - รดน้ำ) หรือ การแตกกิ่งชุดใหม่ถัดไป

5. ระยะผลัดใบ/ใบหมดอายุ

• ใบเก่าบนกิ่งจะค่อยๆ เหลืองและร่วง เปิดทางให้ใบกิ่งชุดใหม่

• อาหารจากใบแก่จะถูกเคลื่อนย้ายไปเก็บที่กิ่งและราก

• จากนั้นวงรอบก็วนกลับไปที่ แตกกิ่งใหม่ อีกครั้ง

ความสัมพันธ์กิ่งใหม่กับวงรอบมะนาว

• กิ่งอ่อนมาก : ยังไม่พร้อมออกดอก

• กิ่งเพิ่งแก่เต็มที่ : เหมาะที่สุดสำหรับการกระตุ้นให้ออกดอก

• กิ่งแก่เกินไป : ไม่ค่อยตอบสนองการออกดอก ต้องรอแตกกิ่งใหม่

สรุป

วงรอบต้นมะนาวกับการแตกกิ่งใหม่คือ สะสมอาหาร แตกกิ่งใหม่ (flush) ใบแก่สังเคราะห์แสง สะสมอาหาร พร้อมออกดอกหรือติดผล ผลัดใบ แตกกิ่งใหม่

6 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร