รากของมะนาว มีลักษณะเป็น ระบบรากตื้น + แตกแขนงกว้าง มากกว่าจะเป็นรากแก้วลึกเหมือนไม้ยืนต้นใหญ่ครับ

รัศมีการแผ่รากมะนาว

• ระยะรากส่วนใหญ่ : แผ่ออกด้านข้างมากกว่าลึก

• รากฝอยที่ดูดน้ำและอาหาร : มักอยู่ในระยะ 1–1.5 เท่าของทรงพุ่ม

• ตัวเลขเฉลี่ย : มะนาวอายุ 1–2 ปี รากแผ่ประมาณ 0.5–1.0 เมตรจากโคนต้น มะนาวอายุ 3–5 ปี รากแผ่ 1.5–2.5 เมตร ต้นโตเต็มที่ (>5 ปี) รากอาจแผ่ออกได้ถึง 3–4 เมตร

• ความลึก : รากส่วนใหญ่กระจุกอยู่ที่ความลึก 20–60 ซม. แต่บางรากแก้วลงได้ลึกถึง 1–1.5 เมตร (ขึ้นกับสภาพดิน)

ความสำคัญของรัศมีราก

1. การให้น้ำ

• ไม่ควรรดแค่วงในใกล้โคน ควรรดรอบ ๆ ตามแนวชายพุ่ม เพราะรากดูดอาหารอยู่ตรงนั้นมากกว่า

2. การใส่ปุ๋ย

• โรยหรือฝังปุ๋ยรอบแนวชายพุ่ม (drip line) ตรงตำแหน่งที่รากฝอยหนาแน่นที่สุด

3. การคลุมดิน

• คลุมให้ทั่วบริเวณรัศมีราก จะช่วยรักษาความชื้นและเพิ่มอินทรีย์วัตถุได้เต็มที่

4. การระวังดินแน่น/น้ำขัง

• รากส่วนใหญ่อยู่ตื้น ถ้าดินแน่นหรือขังน้ำ จะขาดอากาศและเน่าง่าย

สรุปง่ายๆ : รากมะนาวกว้างตามพุ่ม ลึกไม่มากนัก เวลาบำรุงน้ำ-ปุ๋ย ให้คิดเสมอว่า “บำรุงตรงชายพุ่ม ไม่ใช่ชิดโคน”

10 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร