การเกิด ปุ๋ยธรรมชาติ หมายถึงการสร้างธาตุอาหารที่เป็นประโยชน์ต่อพืชจากกระบวนการย่อยสลายของสิ่งมีชีวิตหรือแร่ธาตุตามธรรมชาติ โดยไม่ผ่านการสังเคราะห์ทางเคมีหลัก ๆ มีแหล่งที่มาหลายแบบ

1. การย่อยสลายซากพืชซากสัตว์

• ใบไม้ หญ้า ฟาง ขี้เลื่อย กิ่งไม้เล็ก → ถูกจุลินทรีย์ รา และแมลงดินย่อยสลาย

• สารอินทรีย์จะค่อย ๆ เปลี่ยนเป็น ฮิวมัส และปลดปล่อยธาตุอาหาร เช่น ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม

2. มูลสัตว์

• มูลวัว ควาย ไก่ หมู เป็ด ฯลฯ มีอินทรียวัตถุและธาตุอาหารสูง

• เมื่อผ่านการหมักหรือย่อยสลาย จะกลายเป็น ปุ๋ยคอก

• ช่วยปรับโครงสร้างดิน เพิ่มความร่วนซุยและจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์

3. ปุ๋ยหมัก (Compost)

• ใช้วัสดุเหลือใช้ทางการเกษตร + มูลสัตว์ + น้ำหมัก + จุลินทรีย์

• กระบวนการหมักจะสร้างความร้อน ย่อยสลายเศษอินทรีย์ให้กลายเป็นปุ๋ยที่ปลอดภัย

• ได้ธาตุอาหารครบถ้วนและมีจุลินทรีย์ช่วยปรับปรุงดิน

4. ปุ๋ยพืชสด

• ปลูกพืชตระกูลถั่ว เช่น ปอเทือง โสน ถั่วพร้า แล้วไถกลบ

• รากถั่วมีปมแบคทีเรียไรโซเบียม ช่วยตรึงไนโตรเจนจากอากาศลงดิน

• เมื่อสลายตัวจะกลายเป็นธาตุอาหารโดยตรง

5. แร่ธรรมชาติ

• ฟอสเฟตธรรมชาติ โดโลไมต์ ยิปซัม เกลือโพแทสเซียม

• สลายตัวช้า แต่ช่วยเสริมธาตุอาหารรอง–เสริม เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม กำมะถัน

6. น้ำหมักชีวภาพ

• หมักเศษพืช ผัก ผลไม้ หรือกากน้ำตาลกับจุลินทรีย์

• สร้างกรดอินทรีย์ กรดอะมิโน และจุลินทรีย์ที่ช่วยย่อยอาหารพืช

• ใช้รดดินหรือฉีดพ่นทางใบ

สรุป: ปุ๋ยธรรมชาติเกิดจาก กระบวนการหมุนเวียนสารอินทรีย์ ในระบบนิเวศ โดยจุลินทรีย์ แมลง และสิ่งมีชีวิตดินเป็นตัวขับเคลื่อน ทำให้สารอาหารกลับคืนสู่ดิน และพืชสามารถนำไปใช้ได้อีก

18 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร