การตรวจสุขภาพรากมะนาว เป็นสิ่งที่ควรทำอย่างน้อย ปีละ 1–2 ครั้ง เพื่อเช็กว่า รากฝอยยังเดินดีอยู่หรือไม่ และไม่มีโรคที่มองไม่เห็นจากภายนอก เช่น รากเน่า โคนเน่า ดินแน่นเกินไป หรือการใช้ปุ๋ยผิดจนรากเสีย เพราะมะนาวที่ดูแข็งแรงภายนอก อาจมีปัญหารากได้โดยที่ไม่รู้ตัว

ขั้นตอนการตรวจสุขภาพรากมะนาวแบบง่าย

1. เลือกจุดขุดที่เหมาะสม

• ขุดที่ระยะ ห่างจากโคนต้น 30–50 ซม. ใต้ทรงพุ่ม

• ขุดลึกประมาณ 20–30 ซม. ไม่ต้องลึกถึงรากแก้ว

2. ขุดดินอย่างระมัดระวัง

• ใช้มือหรือพลั่วปลายแหลม ค่อยๆ เปิดหน้าดิน

• หากมีเศษฟางคลุมโคน ให้เปิดออกก่อน

สิ่งที่ต้องสังเกตเมื่อขุดถึงราก

ถ้าต้องการตรวจลึกขึ้น (กรณีปัญหาหนัก)

• นำดินและรากที่ขุดออกมา ส่องกล้องจุลทรรศน์ หรือส่งให้ห้องแล็บตรวจหาเชื้อรา เช่น Phytophthora หรือสังเกตด้วยตาเปล่า ดูรอยช้ำ ดำ หรือรอยแตกที่โคนราก

วิธีฟื้นฟูหากพบว่ารากมะนาวไม่สมบูรณ์

1. ราดไตรโคเดอร์มา หรือ จุลินทรีย์บาซิลลัส

• เพื่อฆ่าเชื้อราร้ายที่ทำให้รากเน่า และช่วยเร่งการแตกรากใหม่

2. ราดน้ำหมักเร่งราก

• เช่น น้ำหมักหน่อกล้วย, น้ำหมักมูลไส้เดือน, น้ำหมักสับปะรด+กล้วยสุก

• รดรอบทรงพุ่มสัปดาห์ละ 1 ครั้ง (1–2 ลิตรต่อต้น)

3. จัดการน้ำ ให้พอดี

• อย่าให้น้ำขัง

• อย่าให้ดินแห้งนานเกิน

4. ใส่ปุ๋ยคอกเก่า + ดินร่วนปลูกใหม่ รอบทรงพุ่ม

• ช่วยปรับสภาพดิน ให้รากเดินได้ดีขึ้น

สรุป: เช็กรากมะนาวเป็นประจำ จะช่วยให้สวนไม่เสียหายแบบไม่รู้ตัว

27 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร