ร่องน้ำเลี้ยง

ร่องน้ำเลี้ยง (vascular bundle หรือ vascular groove) ในบริบทของการตอนกิ่ง คือแนวหรือร่องที่เห็นบนเปลือกกิ่งไม้ ซึ่งบ่งบอกถึงตำแหน่งของท่อน้ำ (ไซเลม) และท่ออาหาร (โฟลเอ็ม) ที่ลำเลียงน้ำและสารอาหารภายในต้น

ทำไม “ร่องน้ำเลี้ยง” จึงสำคัญในการตอนกิ่ง?

ช่วยบ่งชี้ตำแหน่งที่มีท่อลำเลียงอาหารอยู่ใกล้ผิวเปลือก

• เมื่อเรา “ควั่น” เปลือกเพื่อทำกิ่งตอน ต้องตัดให้ขาดเฉพาะส่วนของโฟลเอ็ม (ท่ออาหาร)

• ท่อเหล่านี้อยู่ใต้เปลือก ใกล้ร่องน้ำเลี้ยง

• การสังเกตแนวร่องช่วยให้ควั่นได้ลึกพอดี ไม่ตัดเข้าท่อน้ำ (ไซเลม) ด้านในมากเกินไป

ร่องน้ำเลี้ยงเป็นแนวที่รากจะเกิดง่ายที่สุด

• ตรงจุดนั้นมีเนื้อเยื่อเจริญ (แคมเบียม) ทำงานดี

• จึงนิยมวางมอสหรือวัสดุตอนให้ครอบคลุมร่องนี้

ลักษณะของ “ร่องน้ำเลี้ยง” บนกิ่งมะนาว

ลักษณะ ความหมาย
เป็นร่องยาวบางๆ วิ่งตามแนวกิ่ง บ่งบอกตำแหน่งของท่อลำเลียง
มักมีหลายร่องต่อกิ่ง แต่ละร่องคือทางเดินน้ำและอาหาร
มองเห็นชัดเจนในกิ่งเพสลาด ช่วยให้เลือกตำแหน่งตอนได้ดี

เทคนิคการใช้ “ร่องน้ำเลี้ยง” ในการตอนกิ่ง

• ควั่นเปลือก รอบกิ่ง ให้ขาดท่ออาหารแต่ไม่ตัดลึกถึงเนื้อไม้

• วางมอส หรือวัสดุตอน ครอบจุดที่มีร่องน้ำเลี้ยงชัดเจน

• อย่าให้ร่องนี้แห้ง ควรรักษาความชื้นสม่ำเสมอ

53 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร