อาการ "กิ่งมะนาวแห้ง" อาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ทั้ง ทางสภาพแวดล้อม โรค แมลง หรือการจัดการที่ไม่เหมาะสม โดยอาจแห้งจากปลายยอดเข้ามา หรือแห้งเฉพาะกิ่งบางกิ่งเท่านั้น

สาเหตุของ มะนาวกิ่งแห้ง ที่พบบ่อย

1. โรคเข้าทำลายกิ่ง

• โรคตายกิ่ง (Twig dieback)

สาเหตุ: เชื้อรา Phomopsis หรือ Fusarium

ลักษณะ: กิ่งแห้งจากปลายเข้ามา กิ่งเปราะ ตัดดูเปลือกในจะมีจุดดำหรือเส้นสีเข้ม

แนวทางแก้: ตัดกิ่งที่เป็นโรคไปเผาทิ้ง พ่นสารป้องกันเชื้อรา เช่น แมนโคเซบ, คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ เพิ่มอากาศถ่ายเทในทรงพุ่ม

2. เพลี้ยไฟ หนอนเจาะกิ่ง หรือเจาะลำต้น

• เพลี้ยไฟหรือแมลงเจาะกิ่งอ่อน ทำให้ยอดและกิ่งค่อยๆ แห้งตาย

• หนอนแมลงวันเจาะลำต้น ทำให้กิ่งแห้งจากด้านใน

แนวทางแก้:

• ตัดแต่งกิ่งที่เป็นรูหรือแห้ง ใช้สารสมุนไพร (เช่น ยาเส้น+เหล้าขาว) หรือสารเคมีเฉพาะทางป้องกันแมลง พ่นป้องกันช่วงแตกยอดใหม่

3. ระบบรากมีปัญหา / ขาดน้ำ / ดินระบายน้ำไม่ดี

• หากดินขัง น้ำไม่ระบาย รากเน่า กิ่งจะเริ่มแห้งบางส่วน

• ดินแน่นเกินไป หรือใส่ปุ๋ยเคมีแรง รากไหม้ กิ่งเริ่มเหี่ยวแห้ง

แนวทางแก้:

• ตรวจดูระบบราก ขุดดูว่ามีรากเน่าหรือไม่

• ลดการให้น้ำถ้าดินชื้นเกิน

• ฟื้นรากด้วยน้ำหมักฮิวมิค / น้ำหมักถั่ว / น้ำสกัดสาหร่าย

4. ใส่ปุ๋ยเข้มข้นเกิน / น้ำหมักแรงเกิน

• ปุ๋ยไนโตรเจนหรือยูเรียมากเกิน กิ่งอ่อนพองน้ำ แห้งเฉียบพลัน

• น้ำหมักเปรี้ยวจัดไม่ได้กรอง ทำให้เกิดกรดกัดเนื้อเยื่อพืช

แนวทางแก้:

• ล้างปุ๋ยออกด้วยน้ำสะอาด

• งดพ่นทางใบชั่วคราว ฟื้นด้วยจุลินทรีย์สังเคราะห์แสงหรือฮิวมิคเจือจาง

5. แสงแดดจัดเกินไปช่วงแล้ง / รากลอย

• มะนาวที่อยู่ในกระถาง หรือปลูกในวงบ่อรากลอย โดนแดดร้อนจัด กิ่งจะแห้ง

วิธีสังเกตเพิ่มเติม

แนวทางจัดการ

• ตัดกิ่งแห้งออกทันที ป้องกันเชื้อลุกลาม

• ใช้สารชีวภัณฑ์ป้องกันเชื้อรา เช่น บาซิลลัส ซับทิลิส หรือ ไตรโคเดอร์มา

• ลดการให้น้ำ/ปุ๋ยช่วงฟื้นฟู

• ตรวจสภาพดิน – ระบายน้ำ/ความแน่น/รากลอย

242 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร