ผีเสื้อกลางคืน (Moth) เป็นแมลงที่มีบทบาททั้งในด้านที่เป็นประโยชน์และเป็นโทษต่อพืช โดยเฉพาะในระบบการปลูกพืช เช่น มะนาว มะม่วง พืชผัก และไม้ผลต่าง ๆ

ลักษณะทั่วไปของผีเสื้อกลางคืน

• ออกหากินกลางคืน (กลางวันจะเกาะนิ่งอยู่ในที่มืด)

• ปีกมีเกล็ดละเอียด สีเทา น้ำตาล ดำ หรือจาง

• มักพบตามหลอดไฟยามค่ำ

• ตัวเมียจะวางไข่ไว้ตามยอด ใบ หรือใต้ใบของพืช

ผีเสื้อกลางคืนกับการเป็นศัตรูพืช

ผีเสื้อกลางคืนบางชนิดเป็นแมลงศัตรูพืชในช่วงที่ยังเป็น "ตัวอ่อน" (หนอน) เช่น:

1. หนอนชอนใบ (Leaf Miner)

• ผีเสื้อกลางคืนขนาดเล็กวางไข่ใต้ใบ

• ตัวอ่อนเจาะเข้าไปชอนไชในเนื้อใบ ทำให้ใบหงิกและหยุดการเจริญเติบโต

2. หนอนกระทู้ (Spodoptera spp.)

• หนอนกัดกินใบอ่อน ยอดอ่อน ดอก และผลอ่อน

• ระบาดหนักในพืชผัก เช่น กะหล่ำ มะเขือเทศ พริก

3. หนอนเจาะผล/เจาะลำต้น (เช่น หนอนเจาะผลมะม่วง)

• ไข่ถูกวางในผลหรือกิ่ง → หนอนเจาะเข้าไปภายใน → ผลเน่า หล่น หรือกิ่งแห้ง

แนวทางป้องกันและจัดการผีเสื้อกลางคืน

1. ติดกับดักแสงไฟสีม่วง/น้ำเงิน (Black light trap)

• ใช้ล่อผีเสื้อกลางคืนมาทำลายก่อนวางไข่

• ควรตั้งไว้ห่างจากแปลงปลูก เพื่อไม่ล่อให้เข้ามาในสวน

2. ใช้ชีวภัณฑ์ BT (Bacillus thuringiensis)

• ฆ่าตัวอ่อน (หนอน) ของผีเสื้อที่เริ่มฟัก

• ปลอดภัยกับพืช คน และสัตว์เลี้ยง

3. ฉีดพ่นสารสกัดจากพืชสมุนไพร

• เช่น น้ำหมักสะเดา, ตะไคร้หอม, ข่า, กระเทียม

• ช่วยไล่ผีเสื้อไม่ให้วางไข่ใกล้พืช

4. ตัดใบหรือยอดที่มีไข่/รอยกัดกินทิ้ง

• ลดการแพร่ระบาดในช่วงเริ่มต้น

5. ปลูกพืชไล่แมลงข้างแปลง

• เช่น โหระพา ตะไคร้ ขิง สะระแหน่ → กลิ่นไม่พึงประสงค์สำหรับผีเสื้อบางชนิด

8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร