กิ่งมะนาว สามารถแบ่งออกเป็นหลายประเภท ตามลักษณะการเจริญเติบโต และบทบาทต่อการออกดอก - ติดผล โดยทั่วไปมีดังนี้ครับ

1. กิ่งกระโดง (Water shoot/กิ่งน้ำ)

• มักเกิดจากโคนต้นหรือกิ่งใหญ่หลังการตัดแต่ง

• โตเร็ว ใบเขียวเข้ม ข้อถี่ แต่ไม่ออกดอก

• ถ้าไม่จัดการจะกินอาหารต้นมาก ทำให้ต้นโทรม

2. กิ่งกะโดงข้าง (กิ่งแข็งแรงแต่ไม่ใช่กิ่งผล)

• เจริญเติบโตตั้งตรง

• ใบหนา สีเขียวเข้ม

• มีบทบาทช่วยสังเคราะห์แสง สะสมอาหาร แต่ไม่เหมาะกับการติดผล

3. กิ่งใบ (Vegetative shoot)

• เป็นกิ่งที่ออกมาเพื่อสร้างใบและสะสมอาหาร

• มักเกิดหลังการแตกยอดอ่อน

• สำคัญต่อการฟื้นฟูต้น และเป็นฐานสะสมอาหารเพื่อการออกดอก

4. กิ่งดอก (Floral shoot)

• เกิดจากตาข้างที่พัฒนาเป็นตาดอก

• มีดอกออกตามข้อของกิ่ง

• มักสั้นและข้อถี่ ใบเล็ก

5. กิ่งผสม (Mixed shoot)

• มีทั้งใบและดอกอยู่ในกิ่งเดียวกัน

• เป็นกิ่งที่เหมาะต่อการติดผลมากที่สุด

6. กิ่งผล (Fruit-bearing shoot)

• เกิดหลังจากกิ่งผสมหรือกิ่งดอกติดผล

• ถ้าผลหลุดร่วง กิ่งอาจแตกใบใหม่ต่อไป

• ถ้าผลติด จะเป็นกิ่งที่แบกรับน้ำหนักผล

7. กิ่งอายุ (Old branch)

• กิ่งที่มีอายุมาก แข็งแรง เปลือกเริ่มหนา

• ไม่ค่อยแตกยอดใหม่หรือตาดอก

• มักใช้เป็นกิ่งโครงสร้างของต้น

สรุปการจัดการ

• กิ่งกระโดง ควรตัดทิ้งเพื่อลดการแย่งอาหาร

• กิ่งใบ เก็บไว้เพื่อสะสมอาหาร

• กิ่งผสม/กิ่งดอก เป็นกิ่งเป้าหมายของการจัดการให้ออกดอก - ติดผล

• กิ่งอายุ ใช้เป็นโครงสร้าง แต่ควรตัดแต่งบ้างเพื่อกระตุ้นให้แตกกิ่งใหม่

55 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร