โรคใบจุด (Leaf Spot) เป็นโรคที่พบได้ทั่วไปในพืชเกือบทุกชนิด รวมถึงพืชเศรษฐกิจอย่าง มะนาว ส้ม พริก มะเขือ ข้าวโพด ข้าว ฯลฯ มีสาเหตุหลักจากเชื้อ รา, แบคทีเรีย, หรือบางกรณี ไวรัส โดยเฉพาะในสภาพอากาศชื้น ฝนตกบ่อย หรือสวนร่มทึบ

ลักษณะอาการทั่วไปของ “โรคใบจุด”

สาเหตุของโรคใบจุด (หลัก ๆ)

1. เชื้อรา

เช่น Cercospora spp., Alternaria spp., Phyllosticta spp.

• เกิดในอากาศชื้น ฝนตกต่อเนื่อง

• แพร่ทางลม น้ำ และเศษใบติดเชื้อ

2. เชื้อแบคทีเรีย

เช่น Xanthomonas spp.

• จุดฉ่ำน้ำ ขอบเหลือง เกิดเร็วหลังฝนตกหรือมีน้ำขัง

3. ไวรัส (พบได้น้อย)

• ใบเป็นจุดด่าง เหลืองไม่สม่ำเสมอ และมีอาการร่วม เช่น ใบม้วน ใบหงิก

ตัวอย่าง “โรคใบจุด” ในพืชสวน

วิธีป้องกันและจัดการโรคใบจุด

1. ตัดแต่งใบ/กิ่งที่ติดโรค

• เก็บเศษใบที่มีจุดแล้วเผาหรือฝัง

• อย่าปล่อยให้ใบติดเชื้อตกค้างในแปลง

2. พ่นสารชีวภาพหรือสมุนไพร

• น้ำหมักสมุนไพร: น้ำส้มควันไม้ / น้ำหมักข่า-ตะไคร้ / น้ำหมักสะเดา

• พ่นสลับทุก 5–7 วัน

3. ใช้ชีวภัณฑ์ควบคุมโรค

• เช่น บาซิลลัส ซับทิลิส (Bacillus subtilis) หรือ ไตรโคเดอร์มา (Trichoderma spp.)

• ผสมน้ำราดโคนหรือพ่นใบ (ในกรณีที่เป็นเชื้อราระบบ)

4. เพิ่มแคลเซียม-โบรอนทางใบ

• เพื่อเสริมความแข็งแรงของผิวใบให้ต้านโรค

• เช่น ใช้น้ำหมักเปลือกไข่ + น้ำข้าวหมาก

5. ปรับสภาพแปลงให้โปร่ง อากาศถ่ายเท

• ลดความชื้นที่ใบ เช่น แต่งทรงพุ่มให้แดดลงถึง

• ลดการให้น้ำแบบเปียกใบบ่อยๆ

กรณีรุนแรงมาก

อาจพิจารณาใช้สารเคมี เช่น

• แมนโคเซบ (mancozeb)

• คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ (copper oxychloride)

• ฉีดพ่นในช่วงเย็นทุก 5–7 วัน แต่ไม่ควรใช้ติดต่อกันนาน

• พ่นอย่างมีจังหวะและใช้สลับกับสารชีวภาพ

424 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร