แบคทีเรียในดิน
แบคทีเรียในดิน คือสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่มีบทบาทสำคัญอย่างมากต่อ สุขภาพดิน–การเจริญเติบโตของต้นมะนาว–ความสมดุลของระบบนิเวศในสวน
หน้าที่หลักของแบคทีเรียในดิน
1. ย่อยสลายอินทรียวัตถุ
เปลี่ยนเศษพืช เศษปุ๋ยคอก ให้กลายเป็นธาตุอาหารที่รากพืชดูดใช้ได้
2. ตรึงไนโตรเจนจากอากาศ
เช่น แบคทีเรีย Rhizobium, Azotobacter ช่วยเติมไนโตรเจนให้พืชโดยไม่ต้องใส่ปุ๋ยเคมีมาก
3. ละลายธาตุอาหารในดิน
เช่น ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม ที่อยู่ในรูปไม่ละลายน้ำ จะถูกแบคทีเรียช่วยเปลี่ยนให้อยู่ในรูปที่พืชดูดซึมได้
4. ควบคุมโรคในดิน
แบคทีเรียดีบางชนิด เช่น Bacillus subtilis, Pseudomonas fluorescens ช่วยยับยั้งเชื้อราร้าย เช่น ฟิวซาเรียม, ไตรโคเดอร์มา
แบคทีเรียดีในดินมีกลุ่มใดบ้าง?
กลุ่มแบคทีเรีย | หน้าที่เด่น |
---|---|
Rhizobium | ตรึงไนโตรเจนร่วมกับรากพืชตระกูลถั่ว |
Azotobacter / Azospirillum | ตรึงไนโตรเจนอิสระในดิน |
Bacillus subtilis | ควบคุมโรคพืช ย่อยสลายอินทรียวัตถุ |
Pseudomonas fluorescens | สร้างสารต้านเชื้อรา ป้องกันโรคทางราก |
Actinomycetes | สร้างกลิ่นดินหอม ย่อยสลายเศษซากพืชระดับลึก |
แหล่งแบคทีเรียดีในสวนเกษตรอินทรีย์
แหล่งธรรมชาติ | วิธีใช้ |
---|---|
น้ำหมักชีวภาพ (EM, หน่อกล้วย, ผลไม้สุก) | ผสมน้ำราดโคนหรือพ่นใบ |
ปุ๋ยหมัก/ปุ๋ยคอกเก่า | มีจุลินทรีย์ที่หลากหลาย โดยเฉพาะเมื่อหมักดี |
ดินใบไม้ผุในป่า | ดึงจุลินทรีย์พื้นบ้านมาเพาะขยาย |
เชื้อจุลินทรีย์ชีวภัณฑ์ | เช่น บาซิลลัส, ไตรโคเดอร์มา, พีซูโดโมแนส ใช้เพื่อควบคุมโรคในดิน |
วิธีส่งเสริม “แบคทีเรียดี” ในดินสวนมะนาว
• เติมอินทรียวัตถุสม่ำเสมอ เช่น เศษใบไม้ ปุ๋ยหมัก แกลบดำ น้ำหมัก ฯลฯ
• งดใช้สารเคมีฆ่าเชื้อในดิน เช่น ปูนขาวมากเกินไป, ยาฆ่าเชื้อราแบบรุนแรง
• คลุมดินให้ชื้นและเย็น คลุมด้วยหญ้าแห้งหรือใบไม้ ช่วยให้แบคทีเรียทำงานดี
• เติมน้ำหมักชีวภาพเป็นประจำ เช่น น้ำหมักหน่อกล้วย, น้ำหมักมูลสัตว์
• พรวนดินเบา ๆ บ้าง เพื่อให้อากาศไหลผ่านและเพิ่มออกซิเจนให้แบคทีเรีย
สัญญาณว่า “ดินขาดแบคทีเรียดี”
อาการ | สาเหตุ |
---|---|
ดินแน่น ร่วนยาก | อินทรียวัตถุน้อย แบคทีเรียย่อยสลายไม่พอ |
ใบซีด แตกยอดช้า | รากไม่ดูดอาหาร เพราะดินขาดจุลินทรีย์ช่วยละลายธาตุ |
โรครากเน่า–โคนเน่าเรื้อรัง | แบคทีเรียดียับยั้งโรคไม่พอ |
256 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร