ดินจากโรงงานน้ำตาล
ดินจากกระบวนการผลิตน้ำตาล คือกากตะกอนหม้อกรอง (Filter Cake)” หรือบางพื้นที่เรียกว่า “กากฟิลเตอร์” เป็นวัสดุอินทรีย์ที่เกษตรกรหลายคนเริ่มหันมาใช้บำรุงดิน โดยเฉพาะในสวนมะนาว สวนอ้อย และสวนผลไม้ เพราะให้ทั้งอินทรียวัตถุและธาตุอาหารครบในตัวเดียว
กากตะกอนหม้อกรอง (Filter Cake) คืออะไร?
คือ ของเหลือจากกระบวนการกรองน้ำอ้อย ในโรงงานน้ำตาล เมื่ออ้อยถูกหีบจะได้ “น้ำอ้อยดิบ” โรงงานจะทำการ กรองด้วยหม้อกรองแรงดัน (Filter Press) ของเหลวใสไปผลิตน้ำตาล ส่วนตะกอนที่เหลือในหม้อกรองเรียกว่า “กากตะกอนหม้อกรอง” (Filter Cake)
ลักษณะทั่วไป
เนื้อคล้ายดินเปียก สีเทา-ดำ มีกลิ่นอ่อนๆ ของกากอ้อยหมัก มีอินทรียวัตถุสูง (~20-30%) มีค่าความชื้นสูง (40-60%) pH ค่อนข้างเป็นกลาง (6.5-7.5)
ธาตุอาหารที่มีอยู่ในกากตะกอนหม้อกรอง
โดยทั่วไป (ขึ้นกับแหล่งผลิต) จะมีองค์ประกอบประมาณนี้ต่อ “น้ำหนักแห้ง”
| ธาตุอาหาร | ปริมาณโดยเฉลี่ย | บทบาท |
|---|---|---|
| ไนโตรเจน (N) | 1-2% | ช่วยแตกยอด-ใบเขียว |
| ฟอสฟอรัส (P₂O₅) | กระตุ้นรากและตาดอก | |
| โพแทสเซียม (K₂O) | 0.5-1% | เสริมความสมบูรณ์ของผล |
| แคลเซียม (Ca) | 3-5% | ช่วยสร้างผนังเซลล์แข็งแรง |
| อินทรียวัตถุ | 20-30% | เพิ่มจุลินทรีย์และโครงสร้างดิน |
ประโยชน์เมื่อใช้ในสวนมะนาว
ปรับปรุงโครงสร้างดิน ดินร่วนซุย ระบายน้ำและอากาศดีขึ้น เพิ่มความอุ้มน้ำในหน้าร้อน โดยเฉพาะสวนที่ใช้ระบบน้ำแบบหยด ฟื้นฟูระบบราก รากแตกใหม่ดีเพราะดินไม่แน่น ลดความเป็นกรดของดิน โดยเฉพาะดินที่ใส่ปุ๋ยเคมีต่อเนื่อง จุลินทรีย์ในดินเพิ่มขึ้น เมื่อคลุกกับปุ๋ยคอกหรือฮิวมิค จะยิ่งเห็นผลชัด
วิธีใช้ในสวนมะนาว
• คลุกดินปลูก: ใช้อัตรา 1 ส่วน กากตะกอน : 3 ส่วน ดินปลูก
• รองก้นหลุมปลูกใหม่: 1-2 กก./หลุม
• โรยรอบโคนต้นเดิม: 1-3 กก./ต้น แล้วคลุมฟางหรือพรวนกลบ
• หมักรวมกับมูลสัตว์: 7 วัน ก่อนนำไปใช้ จะยิ่งย่อยง่ายและลดกลิ่น
ข้อควรระวัง
ต้องใช้ ของที่หมักพักไว้แล้ว อย่างน้อย 15-20 วัน (ของใหม่จากโรงงานอาจร้อนและมีจุลินทรีย์ก่อกลิ่น) อย่าใช้ในสภาพดินแฉะจัด เพราะอาจอับอากาศ ไม่ควรใช้มากเกินไปในดินเหนียว เพราะจะทำให้ดินแน่นขึ้น
สรุป
“กากตะกอนหม้อกรอง” คือของเหลือจากโรงงานน้ำตาลที่กลายเป็น ทองของเกษตรกร ใช้ถูกวิธีช่วยเพิ่มอินทรียวัตถุ ฟื้นราก บำรุงใบ ช่วยให้มะนาวแข็งแรง เขียวทั้งปี
70 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร