การดูแล รากฝอยของมะนาว ถือว่าเป็น “หัวใจสำคัญ” ของการปลูกมะนาวให้ติดผลดีและต้นสมบูรณ์ เพราะ รากฝอย คือส่วนที่ดูดซึม “น้ำ+ธาตุอาหาร” เข้าสู่ต้นโดยตรง

หากรากฝอยไม่แข็งแรง ต้นมะนาวจะแสดงอาการทรุดทันที เช่น ใบร่วง ใบซีด ไม่แตกยอด ดอกหลุด ผลไม่โต หรือแม้แต่ยืนต้นตายได้

ทำความเข้าใจรากฝอยของมะนาว

• เป็น รากอ่อนสีขาว–ขาวขุ่น มีขนาดเล็กมาก

• มักอยู่ในดินช่วงลึก 10–30 ซม. รอบทรงพุ่ม

• อ่อนแอมากต่อ ความร้อนจัด, น้ำขัง, ดินแน่น, เชื้อรา และ ปุ๋ยเคมีแรงๆ

วิธีดูแลรากฝอยมะนาวให้เดินดี แข็งแรง ตลอดปี

1. รักษาดินให้โปร่งร่วน

• หลีกเลี่ยงการเหยียบ หรือให้เครื่องจักรผ่านใต้ทรงพุ่ม

• ใช้ เศษหญ้าแห้ง ฟางข้าว หรือเปลือกถั่ว คลุมโคน

• ใส่ปุ๋ยคอกเก่า + จุลินทรีย์ย่อยสลายดิน

แนะนำใช้ “น้ำหมักขับรากฝอย” เช่น

• น้ำหมักหน่อกล้วย

• น้ำหมักมูลไส้เดือน

• น้ำหมักข่า ตะไคร้ (ต้านรา + กระตุ้นราก)

2. ให้น้ำอย่างพอดี – ไม่แฉะ ไม่แล้ง

• น้ำขัง = รากฝอยขาดอากาศ ตายได้ใน 2–3 วัน

• ดินแห้งมาก = รากฝอยเหี่ยว ไม่ดูดน้ำ

• ใช้ ระบบน้ำหยด/มินิสปริงเกอร์ วันเว้นวัน หรือทุก 2–3 วัน (ขึ้นกับฤดู)

3. งดใช้ปุ๋ยเคมีเข้มข้นโดยตรงกับโคน

• ปุ๋ยยูเรียหรือปุ๋ยสูตรแรงทำให้รากฝอยไหม้

• ถ้าจำเป็นต้องใช้ ให้ละลายน้ำให้เจือจางก่อน

• ดีที่สุดคือใช้ ปุ๋ยอินทรีย์ + ธาตุรอง เช่น แคลเซียม แมกนีเซียม

4. กระตุ้นรากฝอยสม่ำเสมอ

• ใช้ ไคโตซาน, กรดอะมิโน หรือ ฮอร์โมนสาหร่ายทะเล ร่วมกับน้ำหมักทางดินทุก 2–4 สัปดาห์

5. ป้องกันโรครากเน่า โคนเน่า

• ฉีดพ่น/ราดดินด้วย ไตรโคเดอร์มา, บาซิลลัส, หรือ EM หมักข่า

• หมั่นตรวจโคนต้น – ถ้ามีกลิ่นเหม็น ดินยุ่ย หรือเปลือกถลอก = สัญญาณเตือน

สัญญาณว่ารากฝอยมะนาวมีปัญหา

สรุปแนวทางดูแลรากฝอยมะนาวให้ดีตลอดปี

1. คลุมโคน → รักษาความชื้น

2. ใช้น้ำหมักชีวภาพ ราดกระตุ้นราก

3. ให้น้ำพอดี → ไม่ขัง ไม่แล้ง

4. ใช้ปุ๋ยคอกร่วมจุลินทรีย์ดี อย่างสม่ำเสมอ

5. ตรวจสุขภาพราก ปีละ 1–2 ครั้ง โดยขุดดูรากฝอย (ต้องขาว ไม่มีกลิ่น)

22 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร