ปัญหาที่ทำให้เสียเวลาในการปลูกมะนาวนานนักปีกว่าที่จะติดดอกออกผลให้ได้ชื่นชมในความสำเร็จและ ความพยายามของตนเองว่าปลูกมะนาวแล้วได้บริโภคผลของมัน สำหรับเรื่องนี้เหมาะกับผู้ที่คิดจะปลูกมะนาวไว้บริโภคเองในครัวเรือน ปัญหาคือบางครั้งผู้ขายก็ไม่สามารถให้ข้อมูลที่แท้จิงกับเราได้ ทำให้เราไม่สามารถจะรู้ถึงสายพันธุ์ที่แท้จริง ว่ามันเป็นตระกูลไหน เปลือกหนาหรือเปลือกบาง ส่วนมากจะหาซื้อตามตลาดนัด ร้านต้นไม้ หรือแม้กระทั่งรถเร่ขายตามหมู่บ้าน

สำหรับมะนาวแป้นที่เรานิยมกันจะมีอยู่แค่ 2 ตระกูลคือ ตระกูลแป้นรำไพ ซึ่งตระกูลนี้ก็แยกย่อยไปอีกหลายชื่อ ซึ่งคุณสมบัติเด่นคือเปลือกจะบางมากๆ ส่วนอีกตระกูลจะเป็นตระกูลแป้นพิจิตร ได้แก่ พิจิตร1และพิจิตร2 ที่พัฒนาสายพันธุ์โดยกรมวิชาการเกษตร ตระกูลนี้เปลือกจะหนากว่า และที่โดดเด่นคือการที่มีความสามารถในการทนทานต่อโรค ชนิดที่ว่าทนแบบอึดๆกันเลยทีเดียว

แต่สองตระกูลนี้ ผู้ที่เป็นบุคลทั่วไปที่ไม่ได้อยู่ในวงการมะนาวอย่างเต็มตัว ต้องการจะซื้อไปปลูกไว้บริโภคในครัวเรือนจำนวน 1-2 ต้นนั้น จะสังเกตว่าใบจะมีรูปร่างที่คล้ายกัน แต่จะมีจุดสังเกตที่เห็นชัดเจนและเปรียบเทียบได้ว่าตระกูลไหนเมื่อออกผลมาแล้วจะหนาหรือบาง หรือตระกูลไหนเป็นรำไพ และตระกูลไหนเป็นพิจิตร โดยสามารถมองดูได้ง่ายๆที่ใบของมะนาวที่จะซื้อคือ หากเป็นตระกูลรำไพจะมีหูใบป่องออกมาชัดเจน ส่วนตระกูลพิจิตรนั้นจะไม่มีหูใบที่ป่องออกมา มองดูมีลักษณะเรียบเป็นแนวขนานกันระหว่าด้านซ้ายและด้านขวา

ใบมะนาวจะประกอบด้วย 2 ส่วนหลัก คือหูใบและตัวใบ ตำแหน่งของหูใบจะอยู่ตำแหน่งแรกของใบชิดกับกิ่งที่แยกออกมาเป็นใบจะมีความยาวเฉลี่ยโดยประมาณ 4-5 มิลลิเมตร และถัดจากหูใบออกมาก็คือตัวใบของมะนาวนั่นเอง

สำหรับมะนาวที่มีเปลือกหนาสายพันธุ์อื่นๆ เช่นมะนาวไข่ มะนาวตาฮิติ ก็ไม่มีหูใบที่ป่องออกมาเช่นกัน ต่อไปนี้เมื่อหาซื้อกิ่งพันธุ์เพื่อนำมาปลูก ซึ่งมีแต่กิ่งพันธุ์ที่ยังไม่มีลูกให้เห็นเราก็สามารถรู้ได้เลยว่า กิ่งพันธุ์นั่นเมื่อเราปลูกโตแล้วลูกที่ออกมาจะเปลือกหนาหรือบาง โดยเรามองไปที่ใบของกิ่งพันธุ์มะนาวที่เราจะซื้อ เราก็จะรู้ได้เลยว่าเมื่อมะนาวของเราโตขึ้นและ ติดดอกออกผลให้เราได้บริโภคกันนั้นเปลือกมันจะบางหรือหนา หรือเป็นตระกูลใดให้มองที่หูใบอย่างเดียวเท่านั้นก็จะทำให้เรารู้ได้เลยว่าเมื่อออกลูกแล้วเปลือกจะบางหรือหนา

642 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร