เพื่อให้ ต้นมะนาวดูดซึมแร่ธาตุได้ดีขึ้น จำเป็นต้องปรับสมดุลในหลายด้าน ทั้งเรื่องโครงสร้างดิน ระบบราก ความชื้น และชีวภาพในดิน ต่อไปนี้คือแนวทางที่ได้ผลจริง ใช้ได้ทั้งในสวนมะนาวทั่วไปและสวนอินทรีย์

1. ปรับปรุงดินให้ร่วนซุย มีชีวิต

• เติมอินทรียวัตถุ เช่น ปุ๋ยคอกหมักดี ปุ๋ยหมัก ฟางสับ เศษใบไม้ → ดินร่วนซุย รากเดินสะดวก แร่ธาตุดูดซึมได้ดี

• ใส่มูลไส้เดือน / ปุ๋ยหมักที่มีจุลินทรีย์ → เพิ่มจุลินทรีย์ช่วยย่อยธาตุในดินให้อยู่ในรูปที่ดูดซึมง่าย

2. ใช้จุลินทรีย์ที่ช่วยปลดปล่อยธาตุอาหาร (เช่น ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม)

ตัวอย่างจุลินทรีย์:

• บาซิลลัส (Bacillus spp.) ช่วยละลายฟอสเฟต

• ไมคอร์ไรซา (Mycorrhiza) ช่วยเพิ่มพื้นที่ราก ดูดน้ำ-แร่ธาตุได้มากขึ้น

สามารถใช้รูปแบบ:

• หัวเชื้อผสมน้ำราดโคน

• ผสมปุ๋ยหมัก/น้ำหมักชีวภาพก่อนให้ต้นมะนาว

3. ให้ธาตุอาหารในรูปที่พืชดูดซึมง่าย

• ธาตุอาหารในรูปคีเลต (Chelated form) เช่น Fe-EDDHA, Zn-EDTA → ดูดซึมทางใบหรือรากได้ดีกว่าธาตุทั่วไป

ใช้ น้ำหมักคีเลตธรรมชาติ เช่น:

• น้ำหมักกล้วยหอม + น้ำส้มสายชู + กากน้ำตาล

• น้ำหมักปลา / น้ำหมักกระดูก ช่วยเพิ่ม Ca, P, และธาตุรอง

4. ใช้สารกระตุ้นการดูดซึม

• กรดอะมิโน (Amino Acid) หรือ ฮิวมิกแอซิด (Humic acid) → ช่วยพาธาตุเข้าสู่เซลล์พืชได้ดีขึ้น → ใช้ผสมปุ๋ยน้ำ หรือฉีดพ่นทางใบทุก 7-10 วัน

5. ควบคุมค่าความเป็นกรด-ด่างของดิน (pH)

• pH ดินควรอยู่ในช่วง 5.5–6.5

• ถ้าดินเป็นกรดจัด: ใส่ ปูนขาว/โดโลไมต์

• ถ้าดินด่างจัด: เพิ่มอินทรียวัตถุ และใช้ปุ๋ยหมักเปรี้ยวเล็กน้อย เช่น น้ำหมักผลไม้เปรี้ยว

• ค่าพีเอชที่เหมาะสม ช่วยให้แร่ธาตุละลายและดูดซึมได้ดีกว่า

6. ให้น้ำอย่างสม่ำเสมอ ไม่แฉะ ไม่แล้ง

• ถ้าดินแห้งรากหยุดดูดแร่ธาตุ

• ถ้าดินแฉะเกินไป รากเน่า การดูดแร่ธาตุแย่ลง

• ใช้ระบบน้ำพ่นหมอก/มินิสปริงเกอร์แบบสม่ำเสมอ จะช่วยให้รากแอคทีฟตลอด

42 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร