แนวทางการ ผสมชีวภัณฑ์ใช้เองแบบประหยัด เหมาะสำหรับเกษตรกรที่ต้องการลดต้นทุน และต้องการใช้ชีวภัณฑ์สดใหม่ในสวนมะนาวอย่างต่อเนื่อง โดยการเพาะเลี้ยงจุลินทรีย์ชีวภัณฑ์ด้วยตนเองนั้นสามารถทำได้ง่าย ใช้วัสดุที่หาได้ในท้องถิ่น เช่น กากน้ำตาล ข้าวสุก รำละเอียด ฯลฯ

1. การเพาะเชื้อ ไตรโคเดอร์มา ใช้เอง (ควบคุมโรครากเน่า โคนเน่า)

ส่วนผสม

:: เชื้อไตรโคเดอร์มา (แบบผงหรือสด) 1 ช้อนโต๊ะ

:: รำละเอียด 1 กก.

:: ข้าวสุก 1 กก.

:: น้ำสะอาด 1 ลิตร

:: ถุงพลาสติกหรือถังหมักมีฝาปิด

วิธีทำ

:: ผสมรำละเอียด ข้าวสุก และน้ำให้เข้ากัน

:: ใส่เชื้อไตรโคเดอร์มาลงไป คลุกเคล้าให้ทั่ว

:: เก็บไว้ในที่ร่ม อุณหภูมิห้อง 25–30°C

:: เปิดถุงระบายอากาศวันละ 1–2 ครั้ง

:: หมัก 5–7 วัน เชื้อจะกลายเป็นสีเขียว–เขียวเข้ม พร้อมใช้งาน

:: ใช้ราดโคนต้นมะนาวผสมน้ำในอัตรา 1 กก. : น้ำ 20 ลิตร ทุก 2 สัปดาห์

2. การขยายเชื้อ บิวเวอเรีย หรือ เมตาไรเซียม (ควบคุมเพลี้ยและหนอน)

ส่วนผสม

:: เชื้อสดหรือผง 1 ช้อนโต๊ะ

:: ข้าวหุงสุก (นึ่งให้สุก) 1 กก.

:: ถุงพลาสติกใสแบบหนา หรือถาดเพาะเชื้อ

วิธีทำ

:: ใส่ข้าวสุกในถุงหรือภาชนะเพาะ

:: โรยเชื้อบิวเวอเรียหรือเมตาไรเซียมให้ทั่ว

:: ปิดปากถุงแต่เจาะรูเล็ก ๆ เพื่อระบายอากาศ

:: วางไว้ในที่ร่ม เย็น อากาศถ่ายเทดี

:: ทิ้งไว้ 10–14 วัน เชื้อจะขึ้นฟูสีขาว/เขียว พร้อมใช้

:: ผสมน้ำในอัตรา 1 ช้อนโต๊ะต่อน้ำ 1 ลิตร ฉีดพ่นใบมะนาวตอนเย็นทุก 7 วัน

3. การเพาะเชื้อ Bacillus subtilis ใช้เอง (ป้องกันโรคใบจุด แคงเกอร์)

ส่วนผสม

:: เชื้อ Bacillus subtilis (ขอจากกรมวิชาการเกษตร หรือซื้อเชื้อเริ่มต้น)

:: น้ำซาวข้าว 1 ลิตร

:: กากน้ำตาล 2 ช้อนโต๊ะ

:: ถังหมักมีฝาปิด

วิธีทำ

:: ผสมกากน้ำตาลลงในน้ำซาวข้าว คนให้เข้ากัน

:: ใส่เชื้อแบคทีเรียลงไป

:: ปิดฝา หมักในที่ร่ม 3–5 วัน

:: เมื่อมีกลิ่นหอมอมเปรี้ยวเล็กน้อย นำมาใช้ได้

:: ผสมน้ำ 1 ลิตร : น้ำเปล่า 20 ลิตร พ่นทุก 7–10 วัน

เคล็ดลับ

:: หมั่นตรวจดูการเจริญของเชื้อ ไม่ควรมีเชื้อราดำหรือมีกลิ่นเหม็น

:: ล้างอุปกรณ์ให้สะอาดก่อนใช้ทุกครั้ง

:: ทำปริมาณพอเหมาะ ใช้ให้หมดภายใน 1–2 สัปดาห์

:: บันทึกวันที่ผสมและวันที่ใช้ลงใน สมุดฟาร์มเกษตรอินทรีย์ เพื่อการตรวจสอบ

28 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร