เศษหญ้าที่เราใช้คลุมดิน เมื่อเวลาผ่านไปมันจะ ถูกย่อยสลาย โดยจุลินทรีย์ในดิน เช่น แบคทีเรีย รา ไส้เดือน และสัตว์หน้าดินตัวเล็กๆ ขบวนการนี้เรียกว่า การย่อยสลายอินทรียวัตถุ (decomposition) ซึ่งมีเส้นทางหลัก ๆ ดังนี้ครับ

1. เริ่มต้น - หญ้าแห้งหรือสดที่คลุมดินค่อย ๆ สูญเสียความชื้นและถูกจุลินทรีย์เริ่มย่อย โดยเฉพาะส่วนที่อ่อน เช่น ใบและยอด จะสลายตัวเร็วกว่าโคนก้าน

2. แตกตัวเป็นโมเลกุลเล็กๆ - จุลินทรีย์ปล่อยเอนไซม์มาย่อยแป้ง น้ำตาล โปรตีน และเส้นใยหญ้า ทำให้กลายเป็นกรดอินทรีย์ แอมโมเนีย คาร์บอนไดออกไซด์ ฯลฯ

3. กลายเป็นธาตุอาหาร - สารอินทรีย์เล็กๆ ที่ได้ จะถูกเปลี่ยนต่อเป็นไนโตรเจน (ในรูปแอมโมเนียม, ไนเตรต) ฟอสฟอรัส โพแทสเซียม จุลธาตุอื่น ๆ พืชสามารถดูดซึมไปใช้ได้

4. ส่วนที่ไม่สลายง่าย - เส้นใยเซลลูโลสและลิกนินบางส่วนจะแปรสภาพเป็น ฮิวมัส (humus) คือสารอินทรีย์สีเข้มที่คงตัวในดิน ช่วยอุ้มน้ำและเพิ่มความร่วนซุย

สุดท้าย - พลังงานบางส่วนในหญ้าจะถูกปลดปล่อยออกมาเป็น ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ (CO₂) กลับสู่บรรยากาศ ในขณะที่ธาตุอาหารหมุนเวียนอยู่ในดินต่อ

สรุปสั้นๆ เศษหญ้าคลุมดินไม่ได้หายไปไหน แต่เปลี่ยนรูป บางส่วนเป็นอาหารให้พืช บางส่วนเป็นฮิวมัสสะสมในดิน และบางส่วนกลับไปสู่บรรยากาศเป็นก๊าซครับ

7 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร