ขั้นตอนการขอ จดรับรองพันธุ์พืช (Plant Variety Certification) เป็นกระบวนการทางกฎหมายที่สำคัญสำหรับผู้ปรับปรุงพันธุ์พืชที่ต้องการ คุ้มครองสิทธิในพันธุ์พืชใหม่ ไม่ว่าจะเป็นพันธุ์พืชเศรษฐกิจ เช่น มะนาว มะม่วง ข้าว พริก กล้วยไม้ ฯลฯ

1. ตรวจสอบคุณสมบัติของพันธุ์พืช

• พันธุ์พืชต้องมีลักษณะ แตกต่าง (Distinct), สม่ำเสมอ (Uniform) และ คงตัว (Stable) ตามเกณฑ์ที่กฎหมายกำหนด

• ไม่เป็นพันธุ์ที่ถูกจดทะเบียนหรือรับรองแล้ว หรืออยู่ในบัญชีห้ามนำเข้าหรือห้ามปลูก

2. เตรียมเอกสารและข้อมูล

• แบบฟอร์มคำขอรับรองพันธุ์พืช (ขอได้จากกรมวิชาการเกษตรหรือดาวน์โหลดจากเว็บไซต์)

• เอกสารแสดงรายละเอียดพันธุ์ เช่น :

•• ชื่อพันธุ์, ประวัติการพัฒนา, ลักษณะประจำพันธุ์

•• วิธีการปรับปรุงพันธุ์

• หลักฐานการทดสอบและผลการทดลอง (เช่น การทดลองในแปลงปลูก)

• ตัวอย่างเมล็ดพันธุ์หรือส่วนขยายพันธุ์ตามที่กำหนด

3. ยื่นคำขอ

• ยื่นต่อ กองตรวจสอบและรับรองมาตรฐานพันธุ์พืช กรมวิชาการเกษตร

• ชำระค่าธรรมเนียมตามที่กำหนด

4. ตรวจสอบและประเมินพันธุ์

• เจ้าหน้าที่ตรวจสอบเอกสารและความครบถ้วน

• อาจมีการนัดหมายตรวจสอบแปลงปลูก หรือขอให้ทำการทดลองเพิ่มเติม เพื่อยืนยันคุณลักษณะของพันธุ์

5. การพิจารณาอนุมัติ

• คณะกรรมการพิจารณา หากผ่านเกณฑ์และครบถ้วน จะอนุมัติจดทะเบียนรับรองพันธุ์พืช

• ออก หนังสือรับรองพันธุ์พืช (พันธุ์ได้รับสิทธิคุ้มครองตามกฎหมาย เช่น สิทธิ์ผู้ปรับปรุงพันธุ์)

6. การต่ออายุ / ดูแลสิทธิ์

• บางกรณีอาจต้องต่ออายุหรือรายงานผลผลิตประจำปีตามที่กฎหมายกำหนด

• เจ้าของสิทธิ์ต้องปฏิบัติตามข้อกำหนด เช่น การจัดเก็บรักษาเมล็ดพันธุ์ต้นแบบ

44 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร