เวลามะนาวมีปัญหา เราอยากรู้ให้เร็วว่าเกิดจากอะไร ขาดน้ำ ขาดปุ๋ย โรค แมลง หรือสภาพแวดล้อม ผมสรุปเป็น เช็คลิสต์แบบเร่งด่วน ที่เกษตรกรมักใช้ตรวจอาการมะนาวครับ

วิธีเช็คอาการมะนาวแบบเร่งด่วน

1. ใบ (ตัวบอกสุขภาพหลัก)

• เหลืองเฉพาะเส้นใบ ขาด ธาตุเหล็ก/แมงกานีส

• เหลืองทั้งใบ ล่างก่อน ขาด ไนโตรเจน

• เหลืองขอบใบ แห้งกรอบ ขาด โพแทสเซียม

• ใบอ่อนบิด ม้วน หรือหนาแข็ง ขาด โบรอน/แคลเซียม

• ใบมีจุด/รอยไหม้ อาจเป็น เชื้อรา หรือ พิษเคมี

2. กิ่ง–ยอด

• ยอดแห้งตายปลายกิ่ง ขาดแคลเซียม หรือเชื้อราเข้ากิ่ง

• ยอดอ่อนชะงัก ไม่แตก ขาด ไนโตรเจน/โบรอน

• ยอดอ่อนช้ำ มีน้ำไหล เชื้อรา–แบคทีเรีย

3. ลำต้น–โคนต้น

• เปลือกแตก มีน้ำยางสีน้ำตาล โรครากเน่าโคนเน่า

• มีรอยเจาะ ขี้เลื่อย หนอนเจาะลำต้น

• มดทำรัง/เพลี้ยขึ้น ตรวจหาเพลี้ยอ่อน เพลี้ยหอย

4. ราก–ดิน

• ดินแฉะ น้ำขัง ระวัง รากเน่า

• รากสีน้ำตาล ดำ มีกลิ่นเหม็น เชื้อราในดิน

• รากน้อย ไม่แตกฝอย ดินแน่น ขาดอากาศ

5. ผล

• ผลแตก ขาดน้ำสม่ำเสมอ หรือ แคลเซียมต่ำ

• ผิวเป็นจุดนูน แผลเป็น โรคแคงเกอร์

• ผลร่วงเยอะ ขาด โบรอน/แคลเซียม หรือความเครียดน้ำ

เทคนิคตรวจเร่งด่วน

• จับดิน : หากดินแน่นเป็นก้อนแข็ง ขาดอากาศ, ถ้าน้ำขัง เสี่ยงรากเน่า

• บีบใบอ่อน : ใบกรอบ/เปราะง่าย = ขาด แคลเซียม

• สังเกตใต้ใบ : เห็นแมลงเล็ก ๆ (เพลี้ย, ไรแดง) ได้ง่าย

• เทียบความผิดปกติเป็นจุด ๆ ถ้าเกิดหลายต้นพร้อมกันมักมาจาก ดิน–น้ำ–ปุ๋ย แต่ถ้าเกิดเฉพาะบางต้นอาจเป็น โรค–แมลง

สรุป

เริ่มจาก ใบ ยอด ลำต้น ราก–ดิน ผล ไล่เป็นขั้น ๆ จะเจอสัญญาณได้เร็วมาก และช่วยให้แก้ปัญหาได้ตรงจุด

8 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร