มีลักษณะเฉพาะที่สามารถแยกแยะได้จากดอกสมบูรณ์เพศหรือตัวเมียได้ชัดเจน โดยทั่วไปแล้ว มะนาว มักมี ดอกสมบูรณ์เพศ เป็นหลัก (มีทั้งเกสรตัวผู้และตัวเมียในดอกเดียวกัน) แต่ก็อาจพบ ดอกตัวผู้ซึ่งจะไม่สามารถติดลูกได้ จะร่วงไปในที่สุด ซึ่งมีลักษณะดังนี้

ลักษณะของดอกตัวผู้ของมะนาว

1. ไม่มีรังไข่ :: จุดสังเกตหลักของดอกตัวผู้คือ ไม่มีรังไข่ที่ฐานดอก หรือรังไข่ไม่พัฒนา

2. มีเฉพาะเกสรตัวผู้ :: มีเฉพาะเกสรตัวผู้ (stamens) ซึ่งประกอบด้วยก้านชูอับเรณูและอับเรณูที่ผลิตละอองเรณู

3. ขนาดเล็กกว่าเล็กน้อย :: โดยทั่วไปขนาดของดอกตัวผู้จะ เล็กกว่าดอกสมบูรณ์เพศ เล็กน้อย

4. ร่วงหล่นง่าย :: ดอกตัวผู้มัก ร่วงหล่นก่อนบานเต็มที่ หรือไม่นานหลังบาน

5. ไม่สามารถติดผลได้ :: เนื่องจากไม่มีรังไข่ จึง ไม่สามารถพัฒนาเป็นผลมะนาวได้

ลักษณะทั่วไปของดอกมะนาว (รวมถึงดอกตัวผู้และสมบูรณ์เพศ)

• กลีบดอก 4–5 กลีบ สีขาวหรือขาวอมชมพู มีกลิ่นหอม

• มีกลีบเลี้ยงสีเขียวอ่อน

• เรียงตัวแบบเดี่ยวหรือช่อเล็กตามซอกใบหรือปลายกิ่ง

ดอกตัวผู้ของมะนาวเกิดจากความผิดปกติหรือความแปรปรวนทางพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งส่งผลให้ดอกที่ควรจะเป็น ดอกสมบูรณ์เพศ (ที่มีทั้งเกสรตัวผู้และเกสรตัวเมีย) กลับ พัฒนาเป็นดอกที่มีเฉพาะเกสรตัวผู้ เท่านั้น หรือมีรังไข่ที่ไม่พัฒนา จึงเรียกว่าดอกตัวผู้

25 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร