เปลือกของ ต้นมะนาว (ไม่ใช่ผล) หรือที่เรียกกันว่า เปลือกลำต้น ก็มีลักษณะและความสำคัญในเชิงพฤกษศาสตร์ที่น่าสนใจเช่นกัน

ลักษณะของเปลือกต้นมะนาว

• สี: เปลือกต้นมะนาวมักมีสีเทาอมน้ำตาลหรือเขียวอมเทา ขึ้นอยู่กับอายุของต้น
• พื้นผิว: เปลือกจะเรียบในต้นอ่อน และเริ่มหยาบ แตกเป็นร่องตามยาวเมื่อโตขึ้น
• มียาง: เมื่อลำต้นหรือกิ่งถูกทำลาย อาจมีน้ำยางสีขาวหรือเหลืองอ่อนซึมออกมา

ความสำคัญของเปลือกต้นมะนาว

• ปกป้องลำต้น: จากโรค แมลง และสภาพอากาศ
• มีสารพฤกษเคมีบางชนิด: เปลือกอาจมีน้ำมันหอมระเหยหรือสารป้องกันแมลงในธรรมชาติ แต่ไม่เด่นชัดเท่าในใบหรือผล
• สามารถบ่งบอกสุขภาพต้นไม้
• ถ้าเปลือกแตก ล่อน หรือเป็นแผล อาจเกิดจากโรค เช่น โรครากเน่าโคนเน่า (Phytophthora) หรือแมลงเจาะลำต้น
• หากเปลือกเปลี่ยนสีหรือมีรอยยางไหลผิดปกติ ควรตรวจสอบทันที

อาการ เปลือกต้นมะนาวแตกลอก มักเกิดจากปัจจัยทางสิ่งแวดล้อมหรือโรค แมลงที่ทำให้ลำต้นอ่อนแอ ซึ่งอาจมีสาเหตุหลักๆ ดังนี้:

สาเหตุที่พบบ่อย

1. โรครากเน่า โคนเน่า (Phytophthora spp.)

• เปลือกบริเวณโคนต้นลอกเป็นแผล มีน้ำยางไหล มีกลิ่นเหม็น
• ใบเหี่ยว ร่วงง่าย ต้นโทรม
• สาเหตุหลักคือดินแฉะ น้ำขัง หรือปลูกในดินที่ระบายน้ำไม่ดี

2. การเปลี่ยนแปลงของอุณหภูมิหรือความชื้น

• ช่วงฤดูหนาวหรือร้อนจัด อาจทำให้เนื้อเยื่อเปลือกขยายหรือหดตัวเร็วเกินไป จนเปลือกแตก
• มักเกิดในต้นอ่อน หรือช่วงเปลี่ยนฤดู

3. การให้น้ำไม่สม่ำเสมอ

• ให้น้ำน้อยมากแล้วตามด้วยให้น้ำมาก ต้นดูดน้ำเร็ว ทำให้เปลือกพองและแตก

4. แมลงเจาะลำต้น เช่น หนอนเจาะกิ่ง

• มักพบรูเจาะหรือเศษขี้เลื่อยใต้ต้น
• ทำให้เปลือกแหว่งหรือหลุดลอก

วิธีแก้ไขเบื้องต้น

• ตัดแต่งส่วนที่ลอกหรือเป็นโรค ออกเพื่อป้องกันการลุกลาม
• พ่นสารป้องกันเชื้อรา เช่น แมนโคเซบ (mancozeb) หรือเมทาแลกซิล (metalaxyl) ถ้าสงสัยว่าเกิดจากโรคโคนเน่า
• ปรับสภาพดิน ให้ระบายน้ำได้ดี อย่าปล่อยให้ดินแฉะ
• หมั่นสังเกตแมลงศัตรูพืช ถ้ามีรูเจาะควรใช้สารฆ่าแมลงที่เหมาะสม เช่น ไตรคลอร์ฟอน
• คลุมโคนต้นด้วยฟางหรือหญ้าแห้ง เพื่อลดความผันผวนของความชื้น

29 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร