มดที่ทำรังบริเวณโคนต้นมะนาวอาจดูเหมือนไม่เป็นอันตรายโดยตรง แต่ในความจริงแล้ว มดมีผลกระทบทางอ้อมที่สำคัญต่อสุขภาพของต้นมะนาวและผลผลิต โดยเฉพาะเมื่อนำพาเพลี้ยแป้งหรือเพลี้ยอ่อนเข้ามาในระบบ
ผลกระทบจากการที่ "มดทำรัง" บริเวณโคนต้นมะนาว
ผลกระทบ | รายละเอียด |
---|---|
ระบายดินในระดับหนึ่ง | การขุดโพรงของมดทำให้ดินโปร่งในบางจุด |
พาเพลี้ยอ่อน/เพลี้ยแป้งขึ้นต้น | มดเลี้ยงเพลี้ยเพื่อกินน้ำหวาน → เพลี้ยดูดน้ำเลี้ยงต้นมะนาว |
ทำให้เกิดราดำบนใบ/ผล | มูลหวานจากเพลี้ยทำให้เชื้อราดำเติบโต |
ทำลายรากฝอย (บางชนิด) | มดบางชนิดอาจขุดรากฝอยเสียหายขณะทำโพรง |
แทรกแซงชีวภัณฑ์ | มดอาจไล่หรือทำลายแมลงตัวห้ำ/แตนเบียนที่ช่วยควบคุมศัตรูพืชตามธรรมชาติ |
ทำให้ดินแห้งในบางจุด | ดินในโพรงมดอาจขาดความชื้น ทำให้รากฝอยใกล้โพรงแห้งตาย |
สังเกตสัญญาณที่มดเริ่มเป็นปัญหา
• มดจำนวนมากไต่ขึ้น-ลงลำต้นโดยเฉพาะช่วงเช้า-เย็น
• พบเพลี้ยแป้งสีขาวหรือเพลี้ยอ่อนใต้ใบ/ตามยอด
• ใบและผลมีคราบดำ (ราดำ)
• ใบเหลือง ยอดไม่แตก เพราะถูกเพลี้ยดูดน้ำเลี้ยง
• ดินรอบโคนต้นเป็นโพรงนุ่มผิดปกติ
แนวทางป้องกันและจัดการมดแบบปลอดภัย
1. ตัดวงจร "มด-เพลี้ย"
• ฉีดน้ำแรง ๆ ไล่เพลี้ยจากยอดพืช
• ใช้น้ำหมักสมุนไพร (เช่น สาบเสือ ข่า ตะไคร้หอม) พ่นใต้ใบ
2. ใช้ผงกำจัดมดปลอดสารเคมี
• ผงปูนแดง + น้ำตาล + บอแรกซ์ (เล็กน้อย) โรยรอบโคน
• ดินเบาเผา หรือผงซักล้างดินพอประมาณใส่ในรูรังมด
3. กั้นทางขึ้นของมด
• ทาวาสลีน หรือน้ำมันพืชผสมขี้ผึ้งรอบโคนต้น (แบบพืชในกระถาง)
• พันเทปเหนียวกันมดรอบลำต้น
4. ใช้ชีววิธี
• ปล่อยแมลงตัวห้ำ เช่น ด้วงเต่าลาย, แตนเบียน, แมลงช้างปีกใส → กินเพลี้ย
• ฉีดน้ำหมักจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง → ลดเพลี้ย ลดมด
เคล็ดลับเสริม
"หากต้นมะนาวเริ่มมีมดจำนวนมากผิดปกติ ให้ตรวจยอด ใบอ่อน และใต้ใบ – มักมีเพลี้ยแอบอยู่" การแก้ปัญหามด = ต้องจัดการเพลี้ยคู่กันเสมอ
28 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร