มะนาวพันธุ์แป้นรำไพ เป็นพันธุ์ยอดนิยมของไทยที่ให้ผลดกและมีกลิ่นหอม แต่ก็เป็นหนึ่งในพันธุ์ที่ “อ่อนไหวต่อโรคแคงเกอร์” มากที่สุดเช่นกัน มาดูรายละเอียดแบบชัดๆ กันครับ

1. ลักษณะทั่วไปของ “มะนาวพันธุ์แป้นรำไพ”

ผลกลมแป้น เปลือกบาง น้ำเยอะ กลิ่นหอมแรง ต้นทรงพุ่มค่อนข้างเตี้ย แตกกิ่งก้านมาก แตกยอดใหม่บ่อยตลอดปี โดยเฉพาะเมื่อมีการให้น้ำ ปุ๋ยกระตุ้น จุดเด่นที่ “แตกยอดเก่ง” คือข้อดีในแง่การติดดอก แต่ก็เป็น “ช่องทางติดโรค” ได้ง่ายเช่นกัน โดยเฉพาะโรคแคงเกอร์ที่ชอบใบและกิ่งอ่อน

2. ความอ่อนไหวต่อโรคแคงเกอร์

โรคแคงเกอร์ (Citrus Canker): เกิดจากแบคทีเรีย Xanthomonas citri subsp. citri เชื้อจะเข้าทาง ปากใบของใบอ่อน แผลจากหนอนชอนใบ หรือบาดแผลจากลม/ฝน

แป้นรำไพ: สายพันธุ์ที่อ่อนแอต่อแคงเกอร์ เพราะแตกยอดอ่อนถี่ มีใบอ่อนให้เชื้อเข้าตลอดปี ใบอ่อนบาง เชื้อเข้าทำลายง่าย ทรงพุ่มแน่น อับลม ความชื้นสะสมสูง

สรุป: แป้นรำไพติดแคงเกอร์ง่ายกว่าแป้นพิจิตร1, แป้นพิจิตร2 หรือพันธุ์กิ่งเสียบจากตอส้มโออย่างชัดเจน

3. อาการแคงเกอร์ในแป้นรำไพ

จุดนูนสีน้ำตาลบนใบ กิ่ง และผล บางจุดมีขอบเหลืองรอบแผล ใบแห้งและร่วงเร็ว ผลเป็นจุดแข็งและแตกก่อนแก่ ต้นทรุดโทรม ใบเหลือง หยุดแตกยอด เมื่อเกิดในช่วงฝนต่อเนื่อง จะระบาดรวดเร็วมากภายในไม่กี่สัปดาห์

4. แนวทาง ป้องกันโรคแคงเกอร์ในมะนาวแป้นรำไพ

(1) ตัดแต่งกิ่งให้โปร่ง เปิดพุ่มให้แสงแดดส่องถึง ลดความชื้นในอากาศ ลดโอกาสที่ละอองฝนพาเชื้อกระเด็น

(2) จัดการหนอนชอนใบ เพราะรอยเจาะของหนอนเป็น “ประตูหลัก” ของเชื้อแคงเกอร์ ใช้ชีวภัณฑ์ Bt และบีเอส หรือพ่นสมุนไพรช่วงใบอ่อน

(3) พ่นป้องกันเชื้อในระยะใบอ่อนพ่น คอปเปอร์ออกซีคลอไรด์ (Copper Oxychloride) หรือ คอปเปอร์ไฮดรอกไซด์ (Copper Hydroxide) หรือใช้ เชื้อบีเอส (Bacillus subtilis) สลับกัน เริ่มพ่นเมื่อยอดเริ่มแยกใบ (ระยะใบอ่อนอายุ 5-10 วัน) ทุก 5-7 วัน

(4) เสริมภูมิคุ้มกันต้น พ่นธาตุรอง-ธาตุเสริม เช่น แมกนีเซียม+สังกะสี+โบรอน เพื่อให้ใบแข็งเร็ว เชื้อเข้าทำลายยาก ให้ปุ๋ยทางดินที่สมดุล N:P:K เพื่อให้ยอดไม่อ่อนเกินไป

(5) ลดแรงกระแทกของฝน ใช้ต้นไม้แนวกันลมหรือไทรเกาหลีรอบสวน เพื่อลดการกระเด็นของหยดน้ำพาเชื้อจากต้นหนึ่งสู่อีกต้น

5. หากเริ่มพบการระบาด

• ตัดใบ/กิ่งที่เป็นโรคออก แล้วนำไปเผาทำลายนอกแปลง

• ฆ่าเชื้อเครื่องมือตัดทุกครั้ง (เช่น แอลกอฮอล์ 70%)

• พ่นคอปเปอร์ทุก 7 วัน ติดต่อกัน 2-3 ครั้ง

• พ่น บีเอส หรือ น้ำหมักสมุนไพรป้องกันเชื้อรา-แบคทีเรีย สลับคอปเปอร์

สรุปแนวทางสำหรับ “มะนาวแป้นรำไพ”

47 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร