อาการ “แกนหรือไส้กลางผลมะนาวแห้งดำ” เป็นสัญญาณเตือนของ ความผิดปกติทางสรีรวิทยา ที่มักสัมพันธ์กับ ระบบราก ธาตุอาหาร น้ำ เชื้อโรค ที่ทำให้การลำเลียงอาหารไปเลี้ยงผลเสียหาย อธิบายอย่างละเอียดได้ดังนี้

ลักษณะอาการ

• เมื่อผ่าผลดูจะเห็น ไส้กลาง (แกนผล) แห้ง แข็ง หรือเป็น สีน้ำตาล ดำ

• บางผลเนื้อยังมีน้ำแต่แกนแข็งและแห้ง

• ผลที่เป็นมากจะเริ่ม เหี่ยวจากขั้ว แล้วค่อยๆ แห้งทั้งลูก

• มักพบในช่วงอากาศร้อนจัดหรือแล้งยาวนาน

สาเหตุหลัก

1. ขาดธาตุแคลเซียม (Ca) และโบรอน (B)

ธาตุทั้งสองเกี่ยวข้องกับการสร้างผนังเซลล์และการลำเลียงน้ำ-อาหารในผล เมื่อขาด เซลล์บริเวณแกนผลเสื่อม แห้งและกลายเป็นสีดำ พบบ่อยในต้นที่ใส่ปุ๋ยเคมีอย่างเดียว หรือรดน้ำไม่สม่ำเสมอ

วิธีแก้: พ่น แคลเซียม-โบรอน (Ca-B) ทุก 15 วันในช่วงผลขยายขนาด เสริม ปุ๋ยคอกเก่าหรือปุ๋ยหมัก เพื่อเพิ่มการดูดซึม Ca-B ทางราก

2. ขาดโพแทสเซียม (K)

โพแทสเซียมควบคุมการเคลื่อนย้ายน้ำตาลและน้ำในผล เมื่อขาด น้ำในผลไม่กระจายทั่ว ทำให้แกนกลางขาดน้ำ และแห้งดำ

วิธีแก้: ใส่ปุ๋ยสูตร 13-13-21 หรือ 12-12-17+2Mg ช่วงผลโต หากปลูกในวงบ่อ ให้เสริม น้ำหมักกล้วย+กากน้ำตาล ช่วยกระตุ้นโพแทสเซียมธรรมชาติ

3. น้ำไม่สม่ำเสมอ

การให้น้ำแบบ “เปียกสลับแห้ง” โดยไม่ตั้งใจ เช่น ปล่อยดินแห้งจัดแล้วรดน้ำมาก ทำให้เซลล์ในแกนผลแตก และเกิดการเน่าแห้งภายใน

วิธีแก้: รักษาความชื้นดินให้คงที่ โดยคลุมโคนด้วยฟางหรือหญ้าแห้ง หลีกเลี่ยงการให้น้ำแบบรอบยาวเกิน 3 วันในช่วงผลโต

4. ระบบรากเสียหาย

โดยเฉพาะจาก รากเน่าโคนเน่า (Phytophthora) รากไม่สามารถดูดน้ำ-ธาตุอาหารได้ ทำให้ผลภายในแห้งก่อนเวลา

วิธีแก้: ตรวจโคนต้น หากมีรอยช้ำหรือเน่าดำ ทาเมทาแลกซิลหรือฟอสฟอรัสแอซิด พ่นฟอสฟอรัสแอซิดเข้าทางใบทุก 20 วันช่วยกระตุ้นภูมิต้านทาน

5. ผลแก่คาต้นนานเกินไป

เมื่อผลแก่จัดแต่ยังไม่เก็บ ความชื้นในผลจะค่อยๆ ระเหยออก เริ่มจากไส้กลางแห้งก่อน เปลือกหนา แข็ง

วิธีแก้: เก็บผลตามอายุเก็บเกี่ยวที่เหมาะสม (90-100 วันหลังดอกบาน) อย่าปล่อยให้ผลอยู่บนต้นนานเกิน 120 วัน

สรุปแนวทางป้องกันแบบย่อ

13 @สงวนสิขสิทธิ์โดย สวนมะนาวท้ายไร่ จังหวัดพิจิตร